Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Różneokolicznościsprawiły,żelata1802–1806
spędziłgłównieweWrocławiu,gdziepoświęciłsię
wychowaniusynów.Zapewnezmyśląonichnapi-
sałpodręcznikzzakresugeografiipolitycznej(osta-
tecznawersjatytułuPoczątkigeografiipolityczney),
którydoczekałsiękilkuwydań(1804,1806,1811)
ibyłchętniewykorzystywanymniejwięcejdopoło-
wystulecia.
Zanajwiększegobadaczaziemojczystychwtym
okresieuznajesięStanisławaStaszica(1755–1826),
prekursorabadańterenowych.ZainteresowaniaSta-
szicakoncentrowałysięgłównienabadaniachgeo-
logicznychiposzukiwaniachsurowców,niestronił
jednakodrejestracjiiszczegółowychopisówinnych
elementówśrodowiskaprzyrodniczego,np.siecihy-
drograficznejczyformpowierzchniowych.Rezultaty
swoichbadańopublikowałwkilkupracach,zktórych
zanajważniejsząuważasiędziełoOziemiorodztwie
KarpatówiinnychgórirówninPolskizmapągeologicz-
ną(1815).Pracatasprawiła,żeStaszicaokreślono
wliteraturzeprzedmiotu„geniuszem,którybystro-
ściąswegoumysłuobejmowałcałokształtfizjogra-
ficznegoobrazuziemipolskiejnapodstawiewłasnej
naoczni”(Pawłowski,Romer1964:545).Staszicbył
przekonany,że„pierwszymkrokiemnadrodzepo-
stępu,nadrodzedoskonaleniasięnarodu,jestpo-
znanieziemiwłasnej”(tamże:551).Należyteż
pamiętaćoinnejpracyStaszica,którastanowiłapod-
walinępodpóźniejszyrozwójgeografiiekonomicz-
nej.ByłotoniewielkiedziełkoOstatystycePolskikrótki
rzutwiadomościpotrzebnychtym,którzytenkraychcą
oswobodzić,itymktórzywnimchcąrządzić(1807).Ja-
kopierwszyautordokonałwnimpodziałuPolski
wedługkryteriówgeograficznych(Suchodolski,t.2,
KartatytułowapracyJoachimaLelewela
Pismapomniejszegeograficzno-historyczne,
Warszawa1814
KartatytułowadziełaJoachimaLelewela
GéographieduMoyenAge,
Bruxelles1852–1857
B
AROK
.O
ŚWIECENIE
39
