Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Historyka”:wstępdostudiówhistorycznych
wa,świadectwa,archeologia,statystyka,hermeneutyka,atakżefakty20;
obowiązkiemhistorykajesthistoriawolnaodwszelkichwahańiskru-
pułów[...]Historiajestzastrzykiemenergii,jestożywczymtchem.Hi-
storykumacniapotęgę,przydajebarw,oszałamia,przesadza,dodaje
otuchy,zagrzewa.Żadnejpowściągliwości,żadnegoosłabianiaducha.
Naszymhasłemjestodrzucaćotwarciewszystkoto,coniekrzepi,co
niedziaładodatnio,wszystko,coniejestlaurem”21.
Pozaliteraturątakaszczerośćzdarzasiętylkohistorykom–post-
modernistom(donichzaliczasięzresztąniekiedyBorgesa22).Literatu-
20
Nonszalanckistosunekdofaktówdasięzauważyćwtwórczościprzedstawicie-
li„nieklasycznejhistoriografii”.ItakHaydenWhite,który—zdaniemEwyDo-
mańskiej(Wokółmetahistorii,w:H.White,op.cit.,s.7)—„zacząłswojąkarierę
jakohistorykśredniowiecza”stwierdza:„annalistaodnotowałbitwępodPoitiers
wroku732,leczpominąłbitwępodTours,któraodbyłasięwtymsamymroku
iktóra,oczymwiekażdyuczeń,należydo«dziesięciunajwiększychbitewwhi-
storiiświata».JednakżenawetgdybyannalistawiedziałobitwiepodTours...”(ibi-
dem,s.148).Możenie„każdyuczeń”,leczkażdymediewistapowinienwiedzieć,
żebitwapodPoitiersipodTourstotosamostarcieKarolaMłotazSaracenami
„napołowiedrogimiędzyToursiPoitiers”(TadeuszManteuffel,Dziejewczesne-
gośredniowiecza,zeszytWielkiejhistoriipowszechnej,b.m.id.w.,s.370).Zaska-
kująca,aczniepopartaźródłowowiadomośćznajdujesięteżw:EwaDomańska,
Historieniekonwencjonalne.Refleksjaoprzeszłościwnowejhumanistyce,Poznań
2006,s.202,gdziewśród„sławnychniemieckichŻydów”mieszkającychwBer-
liniewymieniaHeinrichavonKleista,niemieckiegopoetępochodzącegozestarej
szlacheckiejpomorskiejrodziny.Fascynacjazachodniąmyśląhistorycznąprowa-
dziteżdopomijaniapolskiegodorobku,zob.np.WojciechWrzosek,Historia,kul-
tura,metafora.Powstanienieklasycznejhistoriografii,Wrocław1995,s.62pisze:
„Nowahistoriacenpowstajewlatach1929–1933”weFrancji.Odbadaczawywo-
dzącegosięzkręguJerzegoTopolskiegomożnabyspodziewaćsię,żewspomni,iż
tojużw1906r.FranciszekBujakbadaniecenuznałzanajważniejszezadaniehi-
storiigospodarczej,kiedyzaśw1929r.powstałMiędzynarodowyKomitetHistorii
Cen,historycypolscydysponowalijużimponującymdorobkiemwtejdziedzinie
uznanymza„sztandaroweosiągnięcieszkołybujakowskiej”(StanisławHoszow-
ski,Historycznebadaniecen,„RocznikiDziejówSpołecznychiGospodarczych”,
R.1,1931,s.53–77;AndrzejJaneczek,FranciszekBujak:historykwnurcieżycia,
w:F.Bujak,StudianadosadnictwemMałopolski,Poznań2001,s.225–226,gdzie
dalszabibliografia).UpadazatemwniosekWrzoska,iżugenezyhistoriicenstoi
21
doświadczeniewielkiegokryzysu.
Borges,BioyCasares,op.cit.,s.74.
22
Czynitaknp.EwaDomańska,Mikrohistorie.Spotkaniawmiędzyświatach,Poznań
1999,s.40.
17
