Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.PierwszyokresImperiumOsmańskiego
(1280–1413)
PierwszestulecieistnieniapaństwaOsmanówmożnanazwaćepokąbohaterską.
Założycieledynastiigłówniewalczylijako
gazi
.Bylinietyleprzywódcami
państwa,codowódcamitureckichplemionprowadzącychpodbójziem
zamieszkałychprzezniewiernych.KiedyBizancjumchyliłosiękuupadkowi,
Osmanowieuznali,żemarsznazachód,dokrańcówAnatoliiidalejprzez
DardaneledopołudniowejEuropy,jestłatwiejszyniżprowadzeniewalk
zeznaczniesilniejszymimuzułmańskimisąsiadami.Wszybkimpochodzieprzez
TracjęiMacedonię,OsmanowiepodbiliwiększączęśćBułgarii,północnąGrecję,
BośnięiSerbięażpoDunaj.Ustanowilisystemadministracyjny,wramach
któregomiejscowymksiążętomchrześcijańskimzezwolononazachowanieich
pozycjiiwłościwzamianzauznaniezwierzchnictwaOsmanówizadostarczanie
imrekrutóworazfunduszy.SukcesOsmanówbyłmożliwypoczęścidziękitemu,
żejako
gazi
potrafiliprzyciągnąćdosiebietysiącenomadówuciekającychprzed
MongołamidoAnatolii.Pozatym,wieludowódcówosmańskichbyłoczłonkami,
aniektórzyprzywódcamibractw
ahi
,którepowstawaływośrodkachmiejskich
wceluwspieraniaiochronyludnościwczasachzałamaniasięwładzycentralnej
istrukturyadministracyjnej.GdywAnatoliidziałalirównieżturkmeńscy
przywódcy
gazi
,towłaśnieOsmanowieutrzymywalikontaktzBizantyńczykami
ipotrafiliichskuteczniewykorzystaćizatrzymaćkadryurzędników,niezbędne
dozarządzaniapodbitychziemchrześcijańskichpoeuropejskiejstronie.
TwórcyImperiumOsmańskiegokierowalisięwswoichdziałaniachzarówno
pobudkamireligijnymi,jakiekonomicznymi–pragnęlibowiemzdobyćchwałę
jakogorliwimuzułmanie,aletakżeosiągnąćdobraibogactwa.Gdysułtan
BejazidponownieskierowałswojąpolitykękuwschodniejAnatoliiipragnął
rozszerzyćsweposiadłości,spotkałsięzpotęgąTimurydówpodwodzą
Tamerlana.TamerlanrozgromiłwojskoosmańskiepodAnkarąw1402roku.
ImperiumOsmańskienapewienczasstałosięzlepkiempaństewek–bejlików
tureckich.Zakończyłsięwówczaspierwszyokreshistoriipaństwaosmańskiego.
Nastąpiłokres
interregnum
trwającydo1413roku.
PoczątekpanowaniaOsmanów,wiekgazich(1250–1389)
WzrostpotęgiOsmanówbyłściślezwiązanyztym,codziałosięwgranicznym
emiraciezestolicąwKastamonu,leżącymnaprzeciwkoBizancjum.Począwszy
odroku1284władzęsprawowałtamYavlakArslan,synseldżuckiegoministra
HüsamuddinaÇobana,odktóregoziemietewzięłynazwęÇobanoğulları(synów
Çobana).Atmosferaniezgodyikłótnizapanowaławpaństwieilchanidzkim
pośmierciArgunChanaiwyborzeGajchatuw1291rokunailchana.KılıçArslan,
dowódcawojskseldżuckichstacjonującychnapograniczu,zbuntowałsię
przeciwkoswojemubratu,sułtanowiMesudowi.YavlakArslanijegosynAli,
współdziałajączpołączonymiwojskamimongolskimiiseldżuckimi,pokonaliKılıç
Arslanaistworzyliniezależnyośrodekwładzy.Alinajeżdżałziemiebizantyńskie
wkierunkuzachodnimażporzekęSakaryę,poczympanowałnanowo
podbitychziemiachdziękiwspółpracyzniedawnymiwrogamiBizancjum,
przyjmując
defacto
rolęnajemnikabroniącegobizantyńskichgranicprzed
gazimitureckimiiMongołami.Terazrolęprzywódcygazichnazachodniej
rubieżyprzejąłOsmanBej,założycieldynastiiosmańskiej.
GeneząroduOsmanówzajmowałosięwieluhistoryków.Dośćskąpe
