Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
misyjnąwśródkoczowników,misjonarzewłączaliniekiedydowłasnegosystemu
wiarypewnezwyczajeipraktykirozpowszechnionewśródkoczowników.
Nomadziprzybywaliteżdoośrodkówcywilizacjiwcelusprzedażyproduktów
zwierzęcychwytwarzanychprzezsiebieipozyskaniaproduktówkultury
materialnej,którychniemieli.Wpóźniejszychczasachtureccykoczownicybyli
częstozatrudnianidoobsługikarawanlubjakoniewolnicywcielanidogwardii
kalifówiinnychwładców.JużwXwiekuzdarzałosię,żeGöktürcysłużący
uAbbasydówosiągaliwysokiestanowiskawarmiiczyadministracji.Niektórzy
tureccywodzowiezałożyliwpewnymokresiedynastienaperyferiach
słabnącegokalifatuabbasydzkiego–naprzykładKarachanidzi,którzyrządzili
wTransoksaniiodpołowyXdopoczątkuXIIIwieku,Gaznewidzi,którzywtym
samymokresiesprawowaliwładzęwpaństwieobejmującymChorasan
iAfganistan,czyWielcySeldżucy,którzyzajęliziemiestanowiąceserce
cywilizacjimuzułmańskiejipanowalitamjakoprotektorzykalifówodXIdoXIII
wieku.Każdaztychtureckichdynastiiwniosłaswójwkładwpodtrzymywanie
islamuorazwobronęjegodorobkuprzedswoimipobratymcami,którzywciąż
napieralizestepów.Każdaztychdynastiipanowałastosunkowokrótko,
aupadkikolejnychpaństwpogrążałyBliskiWschódwanarchii,narażając
jednocześniecałyregionnacoraztonoweibardziejniszczycielskieinwazje
koczowniczychplemionzpółnocyizewschodu.
WielcySeldżucy
Spośródwszystkichtureckichplemionnajwiększywpływnapowstaniepaństwa
OsmanówwywarliSeldżucy–plemięoguzyjskie,którepojawiłosięnaBliskim
WschodziewXwieku.SeldżucysłużylipierwotniewwojskuKarachanidówjako
najemnicy.OddziałySeldżukówmiałyzazadaniebronićChorasanu
iTransoksaniiprzednomadami.PóźniejSeldżucyotrzymalimianoprotektorów
kalifówabbasydzkich.Wroku1055założycieldynastiiseldżuckiej,TuğrulBeg,
nakłoniłkalifaabbasydzkiego,byformalniemianowałgoprotektoremislamu
iuznałgosułtanem,czyliziemskimwładcą.TymsamymSeldżucystalisięnie
tylkoprotektoramikalifówsłabnącejjużdynastiiAbbasydów,alejakopierwsi
usankcjonowalipodziałwładzynareligijną–reprezentowanąprzezkalifa
–iświecką,reprezentowanąprzezsułtana.
KontrolująccałkowiciepółnocnyIraniuzyskawszynominalneuznanieswojej
zwierzchności,Seldżucyprzystąpilidokonsolidowaniawładzyorazprzywrócenia
porządkuizapewnieniadobrobytunaziemiachznajdującychsięwichwładaniu.
Natomiastswoichpobratymców–koczownikówturkmeńskich–zjednywali
łupamiiwyznaczeniempastwiskdlaichstad.Nasuwasięwięcpytanie,czy
Seldżucybylinadalwodzamiturkmeńskichkoczowników,czystalisięraczej
władcamiiprotektoramiislamu?Wydajesię,żetodrugaztychrólstałasię
ważniejszadlaSeldżuków.Doprowadziłotodonapięćmiędzyseldżuckimi
władcamiawodzamikoczowników,którzyniebylizadowolenizrestrykcji
nałożonychnaichgrabieżcządziałalność.Jakosułtan,władcaseldżuckiprzejął
większośćkompetencjilegislacyjnychidecyzyjnychkalifawsprawach
administracyjnych,wojskowychiinnych,nieregulowanychbezpośrednio
prawemmuzułmańskim.Wwynikutego,kalifstałsiębardziejwładcąreligijnym,
wktóregogestiipozostawałykwestiemoralnychzachowańwiernychistosunki
międzyludzkie.Wczuwającsięwrolęświeckichwładcówpaństwa
muzułmańskiego,Seldżucyprzejęli,odnowiliirozbudowalitradycyjnypersko-
muzułmańskiaparatadministracyjny,będącyspuściznąpóźnegookresu
abbasydzkiego.Abbasydziadministrowali,opierającsięwdużejmierze
naministrachperskiegopochodzenia.Ciwykazywalisilnątendencję
