Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2.Cywilizacjeśródziemnomorskie
23
okrutnegoodwetu.WVIIIw.p.n.e.powstał
szeregprzymierzypomiędzySpartąapolis
peloponeskimi,którejednakniemogły
zawieraćsojuszymiędzysobą.
UstrójSpartyopierałsięnapodziale
ludności:wąskagrupaobywateli,zwanych
homoioi(jednakowi),posiadałapełniępraw
politycznych.
Jednakowi
nie
pracowali,
otrzymywaliodpaństwarównenadziały
ziemi,niemogliposiadaćzłotychmonetani
gromadzićbogactw.
Oprócztegoistniała
grupaludziwolnych,periojków.Niemieli
oniprawpolitycznych,alemogliposiadać
ziemięnaperyferiachLakonii.Utrzymywali
sięzrolnictwairzemiosła.Trzeciąkategorię
stanowiliheloci:dawnimieszkańcyMese-
nii,którzypopodbojuzostalizmuszenido
pracynaziemiachobywateli.Niemielioni
prawpolitycznych,pracowalinaziemiach
obywateli,płacilidaninęizobowiązanibyli
dosłużbywoddziałachlekkozbrojnych.
WSparcieistnielitakżeniewolnicy.
SystempolitycznySpartyukształtował
sięprawdopodobniewVIIIw.p.n.e.Oby-
watelewierzyli,żeustanowiłgolegendarny
królLikurg,któryotrzymałwskazówkiod
wyroczniApollinawDelfach.
Najważniejszestrukturypolityczne
wSparcieto:
•ZgromadzenieObywateli(apella)
–złożonezwszystkichhomoioi,
podejmowałonajważniejszedecyzje
poprzezgłosowanie.Obywatelenie
moglizmieniaćtreściuchwał,głosowali
jedyniezalubprzeciw,przypomocy
oklasków.Wybieraliradęstarszychoraz
eforów.
•RadaStarszych(geruzja)–złożona
z28obywatelipowyżej60.rokużycia
orazdwóchurzędującychkrólów.
Członkowieradypełnilifunkcje
dożywotnio.Radaprzygotowywała
uchwałynazgromadzenieoraz
wybierałakrólów.
•Dwóchkrólów–formalniestalina
czelepaństwa,posiadaliszerokie
uprawnieniareligijneidowodziliarmią
Spartywczasiewojny.Wywodzilisię
zazwyczajznajznamienitszychrodów:
AgiadówlubEupatrydów.
•Eforowie–wliczbiepięciu,wybierani
przezzgromadzenienaroczną
kadencję.Wichrękachspoczywała
faktycznawładza,zajmowalisię
bowiembieżącymisprawami
administracyjnymi,odpowiadaliza
politykęzagranicznąisądownictwo.
WSparcieistniałtakżesystemwychowaniapaństwowegozwanyagoge:chłopcy
od7.rokużyciauczestniczyliwewspólnychzajęciach,w12.rokużyciazabieranibyli
rodzicomiumieszczaniwkoszarach,gdzienauczycieleitrenerzyprzygotowywaliichdo
WWW.CEL-MATURA.PL
