Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
20
TOMASZNOWAKOWSKI
(zm.w2014r.)43.Skupiłsięonjednakgłównienaokresieklasycznym
średniowiecza,tj.nawiekachodXdoXIII,natomiastprzemianyświata
antycznegowśredniowiecznyzawarłwjednymkrótkimrozdzialeza-
tytułowanymŚwiatłowśródciemności(V-IXwiek).Całośćpoprzedził
długimwprowadzeniem,ukazującymzmianypolityczneispołeczne.
Głównaczęśćskładasięzczterechrozdziałów(Strukturyprzestrzenne
iczasowe,Życiematerialne,SpołeczeństwochrześcijańskieiMental-
ność,wrażliwość,postawy),którychtytułynieoddająbogactwazawar-
tejwnichróżnorodnejproblematyki.Niepomijałzagadnieńgospodar-
czychitzw.kulturymaterialnej,strukturspołecznychigospodarczych,
czylitzw.historiicywilizacji.Doprowadziłzresztąswójwywódtylko
dopoczątkówXIVw.,zubażająccałąepokęoobrazwielkichprzemian
późnegośredniowiecza(zarysowałjeszkicowowzakończeniu).Nieda
sięukryć,żewtensposóbpowstaładosyćpesymistycznawizjaśrednio-
wiecza,pozbawionegoswoichnajwiększychosiągnięćimalowanego
raczejciemnymibarwami.Wynikatoponiekądzzałożeńautora,który
jużwewstępiestwierdził:„Postaramsięteżuwypuklićtowszystko,
cojestwkulturześredniowiecznejpierwotneipokazaćtepierwotne
strukturywukładzieżyciamaterialnego,biologicznegoiumysłowego”.
Możnazauważyć,żeprzytakimzałożeniu,awięcpomijającszczytowe
osiągnięciainajwybitniejszychtwórcówikoncentrującsięnaprzecięt-
nymodbiorcyorazskładnikachpierwotnych,obrazkażdejepoki,łącz-
nieznaszą,niebyłbyzachęcający.
WedługautorówHistoriikulturywczesnegośredniowiecza44,ujętego
wramachlat500-1200,silnymczynnikiemkształtującymkulturęeu-
ropejskątegookresubyławiarachrześcijańskaorazcorazbardziejwy-
pieranewierzeniapogańskie,atakżewzwiązkuzpanującymnadużych
obszarachjęzykiemłacińskim-kulturarzymska.Marginesstanowiły
regionygreckojęzyczneisłowiańskie.Natymcentrumautorzysiękon-
centrowali,chociażodrębnieikrócejzostałyprzedstawionekulturyis-
lamuijudaizmuorazBizancjum.Wrezultacieściśledotematurozwoju
43
Tytułwydaniafrancuskiego:Lacivilisationdel’Occidentmédiéval.
44
A.Grabner-Haider,J.Maier,K.Prenner,KulturgeschichtedesfrühenMittelalters,
Göttingen2010.
