Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚREDNIOWIECZE
32
teraturaodzwierciedlatępostawę.Samateżbierzeudziałwkształtowaniudynamiki
współczesnejjejrzeczywistości.Proponujewzorcezachęcającedonieustannegowyru-
szaniawdrogę.
Powieśćstawiawcentrumswegozainteresowaniamotywquesteiaventure:przeżywa-
newniekończącejsięwędrówce,życiejestprzygodą.Omiłościdalekiej,amordelonh,
śpiewajątrubadurzy:siłamiłościjestwielka–senimarzenieprzemieniawrzeczywi-
stość.WeŹmieszwramionawyśnionąukochaną,bylebyśtylkomiałodwagęwyruszyć
wnieznane.Literaturawyprawkrzyżowychkażeprzypiąćkrzyżzczerwonegosukna
iwyrzecsięspokojnegożyciawimięinnejmiłości:DKtowtędrogęwyruszy,niepróż-
najegodroga!”Outree–naprzód!AżdoOutremer,doDZamorza”,byzdążyćdoDZiemi
razjeszczeobiecanej”.DPieszo,bosoiwkoszuli”,albowzbroi,zmieczem,giermkiem,
czywiernąmałżonkąuboku.Rycerzedobrejopiekiwyruszająjakumiejąiztym,naco
ichstać.Wielupodrodzezginie,wieluzgnijewlochach,niekonieczniesaraceńskich.
LeczwieluspełniślubiucałujeGróbChrystusa,zabierzewdrogępowrotnąpalmową
gałązkę,grudkęświętejziemiinadziejęnanowe,booczyszczonezgrzechówżycie.
Krucjatytonietyleświętewojny,cowielkapokutaipielgrzymowanie.
Literaturześredniowiecznejobcyjestduchksenofobii.Cudzoziemiecniejesttuza-
grożeniem,wręczprzeciwnie.Jestszansąnaciekawszeżycie,nazmiany,nanowespoj-
rzenie.Tekstypowierzająmurolęmistrza,reformatoraczywyzwoliciela.Cudzozie-
miecmaprawodziwićsięistawiaćpytania.Czynitochętnieiotwarcie,zmuszającad-
resatówpytańdorefleksji.Wolnyodintrygiukładów,działaszybko,obiektywnie
iskutecznie.Ubogacanowąojczyznę,aleisamotwierasięnajejbogactwo.Tejotwar-
tościśredniowiecznegospołeczeństwailiteraturyprzeciwstawimypewienprzykładze
świataAntyku.Arystoteles,najzdolniejszyzuczniówPlatona,nigdyniedostąpiłza-
szczytukierowaniajegoAkademią,bodlaAteńczykówdokońcapozostałmetojkiem
–cudzoziemcemnieposiadającympełnipraw.Syndrommetojkawidocznyjestwielo-
krotniewliteraturzestarożytnejGrecji.Wliteraturześredniowiecznejjestonniedo
pomyślenia.Dwienajwiększegwiazdytegoświata,TristaniLancelot,tocudzoziem-
cy.Cowięcej,cudzoziemcybezfortuny.Tekstyniewahająsięzłożyćwichręcęlosów
królestw,doktórychprzybywają.
LiteraturaśredniowiecznejFrancjijestliteraturąEuropyieuropejską.Przenika-
niegatunków,motywów,wątkówjestwniejrzecząnaturalnąiczęstą.Teoriaprzezro-
czystychgranicniezostaławymyślonaprzezXX-wiecznychojcówintegracjieuropej-
skiej.Znałojąjużśredniowiecze.Równiepowszechnymzjawiskiemjesttubezintere-
sownedzieleniesięmądrościąiwiedzą,zgodniezbiblijnązasadą:DRzetelniepozna-
łem,bezzazdrościprzekazujęiniechowamdlasiebiejejbogactwa”(Mdr7,13).
Wędrowniwykładowcyistudenci,klerkowie-wagabundzi,żonglerzy,minstrele,tru-
badurzyitruwerzy:towolnyrynekśredniowiecznejliteratury,tyle,żemałokomer-
cyjny.Średniowieczetoczasartystówimędrców.ToonitworząEuropębezgranic.
Nakrótkoprzedśmiercią,patrzącnaobrastającącorazbardziejwwęgielistalWspól-
notęEuropejską,RobertSchumanmiałsięwyrazić:DGdybymożnabyłorozpocząć
razjeszcze,trzebabyłobyzacząćodnaukiikultury”.Europejskieśredniowiecze
wielerazyzmuszonebyłobudowaćodnowa.Zaczynałonajczęściejodwspólnotymą-
drości,sztukiiliteratury.
