Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
„Bynieśpiewanoonasnieprzyjaznejpieśni”:
chansonsdegeste(pieśnioczynach)
39
pojawiasiętopospięknejSaracenki,nawróconejnachrześcijaństwoipoślubionejtytuło-
wemubohaterowipieśni.
Wbrewtemu,cozwykłosiędziśpowtarzać,światpieśnioczynachniejestwyłącz-
nieświatemmężczyzn.Kobietyzaznaczająwnimswąobecność.Pieśnitraktująje
zszacunkiem,sympatiąlubobojętnością.
DSiostro,miładrużko,ozmarłegopytasz”,
obwieszczaKarolAldzietragicznąśmierć
SzlachetnyRolandleżytampodsosną;
Rolanda.OdpowiedŹAldyniebudziwąt-
Zwróciłobliczekuhiszpańskiejstronie.
pliwości:DNiedajBógtego,święcinianie-
Wielemurzeczynapamięćprzychodzi,
li,bympoRolandziepozostałażywa!”
32
.
Itylekrain,które,mężny,zdobył,
DGrafieWilhelmie,litości,naBoga!Jakie
IsłodkaFrancja,ludziezjegorodu,
IKarol,jegopan,cogowychował.
tosmutne,żemężczyznapłacze,jakienie-
Odłeziwzdychańniemożesięwzbronić.
szczęście,żerozpaczaćmusi”
33
,zwracasię
Lecziosobieniechcesamzapomnieć,
WitburgadozdruzgotanegoklęskąWilhel-
Grzechswójwyznaje,zmiłowaniaprosi:
maKrzywonosego.Powiemujeszcze,uży-
„PrawdziwyOjcze,conigdyniezwodzisz,
wającmniejwytwornegojęzyka:DBierzsię
coŁazarzowiwstaćkazałeśzgrobu
IcośDanielapośródlwówobronił,
wgarść,człowieku,trzebacośwymyślić!”
Obrońmąduszęodwszelkiejprzygody,
PodwpływemsłówWitburgi,Wilhelmod-
Bowiemzgrzeszyłembardzowżyciumoim!”
zyskawiaręwsiebieiwiaręwzwycięstwo.
SwąrękawicęprawąwzniósłkuBogu.
Lecztaknaprawdę,zadziałaWitburga:wy-
ŚwiętyGabryelwyjąłmujązdłoni.
myślipodstępiprzekonarycerzydonowej
Głowęnaramięprzechylonąskłonił;
Ręcęzłożywszykresuswegodoszedł.
wyprawyprzeciwSaracenom.Skłamie,ale
BógCherubinaposłałmu,anioła,
zazgodąWilhelma.Kłamstwobędzietu,
IwrazświętegoMichałaObrońcę,
paradoksalnie,sprawąhonoru.Zupełnie
AznimiświętyGabryelprzychodzi.
inaczejniżwprzypadkuGanelona,wPie-
Duszęrycerzadorajuzanoszą.
śnioRolandzie,gdziekłamstwostajesięsy-
(tłum.A.Drzewicka,[w:]Starofrancuskaepopeja
nonimemzdrady.Epopejarycerskaoddaje
rycerska,Warszawa1979,s.43–44.)
sprawiedliwośćkobiecejodwadze.Berta,
Emmelina,Elissenta,Hermengarda,ano-
nimowekobietyratującewChansond’Antioche(PieśnioAntiochii)krzyżowcówod
śmiercizpragnienia–cóżzrobilibybezswychkobietwalecznirycerze?Chansonde
gestenieprzestrzegaprzedkobietą,leczzapraszajądodziałania.Kobietajesttuszan-
sąiratunkiem,nieniebezpieczeństwem.
Kimsąbohaterowiepieśnioczynach?Trudnosprowadzićichdowspólnegomia-
nownika.Mimo,żeodwszystkichwymagasięodwagi,zdolnościdopoświęcenia,wiel-
kodusznościioddaniasprawie,niesąpostaciamischematycznymi.Roland,Oliwier,
Wilhelm,Wiwian,Ganelon,Marsyl,GodfrydzBouillon,cesarzKarol,królBaldwin
itylu,tyluinnych.Każdyznichmaswojąosobowośćidziaławniepowtarzalnyspo-
sób.Dramatycznasytuacja,wjakiejkażdyznichstaje,czyniznichzdrajcówlubboha-
terów.Chansonsdegestetonietylkozapiswielkichczynów.Totakżestudiumczłowie-
czeństwa,zdającegolubnieegzaminwgodziniepróby.
32
LaChansondeRoland,w.3713(wersjaoksfordzka),tłum.A.Drzewicka,op.cit.,s.176.
33
LaChansondeGuillaume,wyd.F
.Suard,Paris,1991,w.1319–1321,tłum.K.Dybeł.
