Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚREDNIOWIECZE
38
nietracącczasunapytaniaosensicelowośćwalki.Nawetjeżeliprzeżywająrozterki,
niegubiąsięwpotokusłówinatłokumyśli.Samotniestająprzedswymprzeznacze-
niem,byszybkoizgodnościądokonaćwyboru.Najczęściejtragicznegowskutkach,
alejedynegozmożliwych,bozdeterminowanegodanymuprzedniosłowem.Rycerskie
słowojestślubemzłożonymBoguiziemskiemuwładcy.Wiwianzapłaciżyciem,bo
ślubował,żeniecofniesięaniokrokzpolawalki,żenieucieknie,choćbyprzyszło
zginąć.Takajestsiłaprzysięgi:czynibohaterów.
Wyrazistośćpostaciidziewparzezwyrazistościąstylu,azatemtakżezwyrazistością
autoraiświata,którytenostatnitworzyizktóregowyrasta.Jeżelichceszsięczegośdo-
wiedziećotwoimrozmówcy,każmucośopowiedzieć:niekoniecznieosobie.Sposób
jegomówieniapowieciczęstowięcejniżtreść,jakązawrzewswojejwypowiedzi.Głosa-
minarratorów,autorzypieśnioczynach
mówiąjasno,prostoizdecydowanie.Po-
TakrzeczeRoland:„Czemuśgniewnynamnie?”
Aonodpowie:„Druhu,tyśtosprawił,
dobniekażąmówićbohateromswychutwo-
Bodzielnośćmądratonieobłąkanie,
rów.Tenstylmówieniaokreślanyjestczęsto
Iwięcejumiarwartjestniżzuchwalstwo.
jakoparataktyczny.Parataksaodwołujesię
Francuzilegliprzeztwąnierozwagę.
dozasadywspółrzędnościkonstrukcjigra-
NigdyznassłużbyniebędziemiałKarol.
matycznych.Wnaszychtekstachzdaniasą
Gdybyśmiwierzył,przybyłbytupanmój;
[...]
krótkie,zamykającesięnajczęściejwstruk-
Zgubąnambyłotwemęstwo,Rolandzie!
turzewersu;brakjestspójnikówokreślają-
[...]
cychwsposóbformalnyrelacjępomiędzy
SamprzeztozginiesziFrancjistądhańba.
poszczególnymizdaniami.Zachowanyzo-
Dziśsięnamkończywiernadrużbanasza:
stajejednakzwiązeklogiczny:słuchaczsam
Przednocąciężkiebędzietorozstanie”.
[...]
musigookreślićidopowiedziećto,conie-
RzeczeOliwier:„Terazsłyszęciebie.
wypowiedziane.Bohaterowiepowściągliwie
Jacięniewidzę;niechBógnacięwejrzy!
tłumacząsięzeswoichdecyzjialbonietłu-
Cioscizadałem,lecztymitoprzebacz!”
macząsięwcale.Ichzadaniemjestdziałać
Rolandodrzecze:„Nicjamnieucierpiał.
aniedyskutować.Orozterkachiwahaniach
PrzebaczamcitowobecBogawniebie”.
Wówczassięjedenskłoniłkudrugiemu.
mówiąprzedewszystkimgestyireakcje:łzy
Wtakiejmiłościprzyszłorozłączenie.
spływającepopoliczkach,omdleniealbo
(tłum.A.Drzewicka,[w:]Starofrancuskaepopeja
śmierćbędąceświadectwembóluczywier-
rycerska,Warszawa1979,s.37–38.)
nejdokońcamiłości.
Światchansonsdegestejestświatemdwu-
biegunowym,opartymnaideinieustannej
konfrontacji.Zarzucanomuwielokrotniezbytniąpolaryzację:światdobrazdajesiętu
byćtożsamyzeświatemfrankijskichrycerzy,aświatzła–zeświatemSaracenów.DPoga-
nin”opisywanyjestjakoczłowiekpodstępny,tchórzliwy,dziki,okrutnyizdradziecki.
Spojrzenietoniejestjednakżejedynym.Licznetekstydająświadectwoszacunkuiuzna-
niadlaprzeciwnika.TakjestwChansondeJérusalem(PieśnioJerozolimie),gdziekrzy-
żowcyoddająhołdpoległemuwbitwiesynowifikcyjnegoarabskiegokrólaJerozolimy,
Kornumaranowi,mówiąc:DJakażałość!Poganintenzaistebyłwielkimrycerzem!”.
ZwłaszczawpieśniachcykluIwyprawykrzyżowejretorykakonfrontacjikontrastuje
zpodziwemdlawyrafinowanegostylubyciaarabskichwładców,przepychuświataOrien-
tu,pięknawschodnichogrodówizręcznościwschodnichjeŹdŹców.Wwielutekstach
