Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
obserwacjach,przeżyciachiwspomnieniachautorów,naboga-
tychrealiachspołeczno-politycznych,obyczajowychirodzinnych
szlachtykresowej.Wyodrębnionowniejpamiętnikiwłaściwezre-
lacjąretrospektywną,prowadzonązsubiektywnegopunktuwi-
dzenia(wprzeciwieństwiedodziełahistorycznegozbierającego
świadectwaprawdyobiektywnej)idiariuszeznarracjąuteraź-
niejszoną.Wśródpamiętnikówwyróżniono:pamiętnik-dziennik,
pamiętnik-powieść,pamiętnikpoetycki(wierszowaneautobiogra-
fie)ipamiętnikgenealogiczny,kronikępamiętniczą,relacjeepi-
stolograficzneipamiętnikcezariański,przyczymżadnazwymie-
nionychformniemiałaczystychcechgenologicznych,amikroga-
tunki,takiejaklist,mowa,anegdota,facecja,fraszkaczywiersz,
rozsadzałyichspójność(A.Sajkowski).Tekstydokumentowały
doświadczeniaautorów-narratorówjakouczestnikówlubświad-
kówwydarzeń,ichprzemyśleniaiwrażenia.Pisalikresowianie
zajmującyróżnestanowiska:wojewodowie,hetmani,dyplomaci
orazprzedstawicieleinnychstopniwhierarchiiwojskowo-admi-
nistracyjnej.
Rozbudowanowątkiwojenne.Zpoczątkunajwięcejkłopotów
mieliśmyzhordamiTatarówkrymskich(budziackich,białogrodz-
kich,perekopskich,oczakowskich,dobrudzkich)podporządkowa-
nychimperialistycznejTurcji(PorcieOtomańskiej),usadowionej
nagruzachcesarstwabizantyjskiego.Tatarzyciąglenajeżdża-
liiłupiliziemiekresowe,ludziuprowadzaliwjasyrlubzabijali.
Litewskiego(kroniczkazlat1696–1712i1721spisana);S.Oświęcim,Dia-
riusz1637–1651(1907);PamiętnikJanaStanisławaJabłonowskiego,woje-
wodyruskiego(1862);PamiętnikMikołajaJemiołowskiego,towarzyszalek-
kiejchorągwi,ziemianinawojewództwabełzkiego,obejmującydziejePol-
skiodroku1648do1679,spółcześnie,porządkiemlatopowiedziane(1850);
PamiętnikiowojnachkozackichzaChmielnickiegoprzeznieznanegoauto-
ra(1842);Pamiętnikiowyprawiechocimskiejr.1621JanahrabizOstro-
ga,ProkopaZbigniewskiego,StanisławaLubomirskiegoiJakubaSobieskie-
go.ZebrałiwydałŻ.Pauli(1853);J.Ch.Pasek,Pamiętnikizalata1656–
1688(1836);J.Piotrowski,DziennikwyprawyS.BatoregopodPsków(nap.
1581–1582,wyd.1887);J.W.Poczobut-Odlanicki,Pamiętnikizalata1640–
1684(1877);K.Sarnecki,PamiętnikizczasówJ.Sobieskiego.Diariuszire-
lacjezlat1691–1696(1958);J.Sobieski,Pamiętnikwojnychocimskiej(1646,
łac.);T.Szemberg,RelacjaprawdziwaowejściuwojskapolskiegodoWołoch
iopotrzebiejegozpogaństwemwR.P.1620wewrześniuiwpaździerniku
(1621);K.S.Zawisza,Pamiętnikizalata1666–1721(1862);J.B.Zimorowic,
Lwów,RusistolicaodTurków,Tatarów,Kozaków,Multanóww1672cudow-
nieuratowany(1693,łac.);S.Żółkiewski,Początekiprogreswojnymoskiew-
skiej(nap.1612,wyd.1833).
16
