Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wwinniceizbożaorazutrzymywaniawpełnejgotowościbojo-
wejpłatnegowojska.RadywsprawiezniesieniaTatarówperekop-
skichiutrwaleniapokojunaKresachdawałSz.StarowolskiwPo-
budce...,aP.SkarganawoływałdowojnyzTurcjąprzekonując,że
żadnasprawiedliwszaodtejbyćniemoże,żeBógjestpostronie
Rzeczypospolitej,azwycięstwojużzostałowniebieobiecane.
Wszystkiebitwyzmuzułmanamiznalazłyodbiciewlitera-
turze,ichprzyczyny,przebiegiiskutki5.ZaklęskęcecorskąŻół-
kiewskiegoobwinianoskłóconychSarmatów,apóźniejszezwycię-
stwogloryfikowałW.PotockiwTransakcjiwojnychocimskiej...,
retrospektywnympoemacienapisanympopółwieku„kupokrze-
pieniuserc”.SławionobohaterstwoChodkiewiczaiSahajdaczne-
gowrazzjegoKozakami,„októrychbają,żecijunacydziewięć
duszmają”,anadutratąKamieńcaubolewałS.Makowiecki.Zwy-
cięskiepotyczkizgrasującymiczambułamitatarskimistaczał
J.SobieskiwokolicachŻółkwi,Brzeżan,PodhajecipodOryni-
nem.Jegowojskowszędziewspomagalichłopi,czynilizasiekipo
drogachilasach,gromiącpohańcównawłasnąrękę.Wojowałpuł-
kownikWołodyjowski,„cnotliwy,wtrudachnieleniwy,tenstolnik
przemyski,wewszystkichdziełachwojennychbyłrzyski”.Wrok
5Por.np.:M.Paszkowski,Bitwyznamienite...mężnychPolakówwr.1620
inieszczęsnyprzypadekichpodCecorą(1620);J.Bojanowski,Naumachia
chocimska...przeciwkoTurkomwWołoszechr.1621(1622);J.B.Zimorowic,
PamiątkawojnytureckiejwrokuMDCXXIodpolskiegonarodupodniesio-
nej(1623);P.Napolski,KrwawyMarsnarodusarmackiego...(1621);W.Po-
tocki,Transakcjawojnychocimskiej...zróżnych...relacyjjakomanuskryp-
tówidiariuszów,takzrelacyjludzistarych...zebrana,aleosobliwieztradycji
JW.JM.PanaJakubaSobieskiego...złacińskiegonapolskiedostateczniedla
nieśmiertelnejnarodupolskiegosławywierszemprzetłumaczona.R.P.1670,
dniadecembraostatniego(1850),PogromtureckizHusseinpasząpodCho-
cimiemA.D.1673(nap.1674,wyd.1889);S.Makowiecki,RelacyjaKamień-
cawziętegoprzezTurkówwroku1672,opisanawierszempolskim(1886);
S.J.Ślizień,HaraczkrwiątureckąTurkomwypłaconyaborelacyjadwulet-
nichpracwojskakoronnegoiWielkiegoKsięstwaLitewskiegotojestRoku
Pańskiego1672,wktórymtylkosamokoronnekwarcianewojsko,iRokuPań-
skiego1673,wktórymiwojskoW.X.L.zwojskiemkoronnympodChocimiem
pracowało...(1674);S.Leszczyński,Classicumnieśmiertelnejsławy,Jaśnie
WielmożnychWodzówkoronnychiWielkiegoKsięstwaLitewskiegoiwszyst-
kiegocnegoRycerstwaobojganarodunawszystkieświatachrześcijańskiego
krajeotrąbionyposzczęśliwejiniesłychanejwiktoryjejpodChocimiem,dnia
XINovembraR.P.1673otrzymanej,stylopanegyricoaojczystymrytmemopi-
sane...(1674);Z.Morsztyn,SławnawiktorianadTurkamiWojskKoronnych
iWielkiegoKsięstwaLitewskiegopodChocimiemotrzymanawdzieńŚwięte-
goKazimierzaroku1673(1673–1679).
26
