Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Proza
wXIIIw.
33
kiswojejCronicadellecoseoccorrentine’tempisuoi(Kronikawydarzeńczasówswoich)
wtrzechksięgach,obejmującejlata1280–1312,wktórychweFlorencjitoczyłysię
zmaganiagwelfówBiałychzCzarnymiimiałamiejscewyprawadoWłochcesarza
HenrykaVII.CompagninależałdoBiałychiwpewnymmomenciemusiałustąpić
zwysokiegourzęduwewładzachmiejskich.JegoKronikaobfitujewgwałtowne
atakinaCzarnych,którychoskarżaosprowadzenienieszczęśćnamiasto:napo-
czątkuIIksięginazywaichDniegodziwymiobywatelami”,którzylejąbratniąkrew
irozsiewająkłamstwa,gdzieindziej(ks.III,rozdz.37)dowodzi,żedosięgłaichBo-
żasprawiedliwość.NieoszczędzajednocześnieprzywódcówBiałych,którymzarzu-
camałoduszność,skąpstwoitchórzostwo(np.ks.II,rozdz.14);rządzącykierująsię
jegozdaniemprawiezawszeniskimipobudkami.Rzeczywistośćflorenckanabiera
uCompagniegowyjątkowociemnychbarw:zabójstwa,zbrojnenapady,kradzieże
igwałtywszelkiegorodzajusąnaporządkudziennym,aludziekierująsięgłównie
własnyminteresem.
OwielemniejzaangażowanypolitycznebyłnatomiastGiovanniVillani
(ok.1280–1348),chociażionsprawowałweFlorencjiurzędy.Przedewszystkim
zajmowałsięjednakkupiectwemizrównoważonąpostawękupcareprezentuje
wswoim,obejmującymdwanaścieksiągdzieleCronica(Kronika),którerozpoczął
odopowieściobudowieWieżyBabelidoprowadziłniemaldorokuswojejśmier-
ci.Pierwszesześćksiągzawieraprzeważniewiadomościbaśniowe–jakwczęści
ozałożeniuRzymu(ks.I)–czerpanezprzeróżnychźródeł.Dużąwartośćdoku-
mentarnąmająksięginastępne,poświęconedziejomFlorencjiod1265r.Autor
wzbogacanasząwiedzęotymsamymokresie,któryprzedstawiłCompagni,oraz
opisujelatapóźniejsze,kiedytodoszłom.in.dochwilowegoobjęciawładzywmie-
ścieprzezfrancuskiegofeudałaGauthieradeBrienne,zw.księciemAten,idoban-
kructwaimperiumfinansowegoBardich(ks.XII).Uwzględniateżwydarzenia
winnychwłoskichkrajach,wspominającm.in.osłynnychkondotierachUguccione
dellaFaggiuola,rządzącymPiząiCastruccioCastracanimzLukki,orazowładcy
Werony,CanGrandeDellaScala(ks.IX).Zkupieckądokładnościąomawiapo-
nadtodochodyflorenckiejkomunyijejwydatki(ks.XI).
KronikęGiovanniegokontynuowałpodniezmienionymtytułemwośmiuksię-
gachjegobratMatteoVillaniażdo1363r.,wktórymzmarł;czytamytamm.in.
oukładachFlorentczykówzcesarzemKarolemIV(ks.IV),acałaksięgaVII
poświęconajestWojnieStuletniejmiedzyFrancjąiAnglią.WreszciewnukGio-
vannego,FilippoVillani,opisałwydarzeniawToskaniitylkow1364r.inatym
działalnośćkronikarskąrodzinyzakończył.Innyjuż,anonimowyautorflorencki
zostawiłpotomnymswójszczegółowydziennikCasooTumultodeiCiompi,dotyczą-
cywymierzonegowbogaczybuntuwyrobnikówtkackichw1378r.,którywstrzą-
snąłżyciemjegomiasta.
JednaznajwybitniejszychpostaciXIVw.jestbohateremspisanejprzezbezi-
miennegorzymianiana–borzymskimdialektemsięposłużył–kronikipodtytu-
łemVitadiColadiRienzo(ŻywotColidiRienzo),poświęconejprzedewszystkim
latomod1343do1354,awięckluczowemu,dramatycznemuokresowiwkarierze
ludowegotrybuna,którymarzyłoprzywróceniudawnejwielkościWiecznemu
