Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tolerować,idodawał,żenproblemkatalońskijestproblememodwiecz-
nym,jeszczesprzedjedności[hiszpańskiej–F.K.],ibędzieistniałdo-
póty,dopókibędzieistniećHiszpania”
4
.Dwamiesiącepóźniej,17lipca
1932roku,wtychsamychKortezach,podczasdebatyjużpoprzyję-
ciustatutuprzezKatalończyków,OrtegayGassetotwarcieostrzegał
przedgroźbąsecesji:n[ProblememKatalonii–F.K.]niejestwyłącznie
autonomia,to,nacoonazasługuje;[dzisiaj–F.K.]przekazujemyjej
częśćuprawnieńHiszpanii,któreodzawszeniosąwsobietendencje
donacjonalizmu,doseparatyzmu”
5
.Biorącpoduwagęobecnąsytu-
acjęwKataloniiijejkonfliktzHiszpanią,możnapodziwiaćprzeni-
kliwośćobserwacjiwybitnegofilozofa.Jegodiagnozasprzedblisko
dziewięćdziesięciulatokazujesięnadwyrazaktualna.Czyjednaknie
jestonaobciążonagrzechemkastylijskiejpychyalbo,ujmującrzecz
inaczej,czyniewyrażacentralistycznegospojrzenianaKatalonię?
Wtejkwestiiniebrakujeodpowiedzitwierdzących.MariCarmenRiu
deMartinwypowiedźfilozofawiążezjegopostrzeganiemHiszpanii
jakonarodu,comiałoskutkowaćodrzucaniemwszelkiegoseparaty-
zmu.WjejopiniiwpływnaOrtegęyGassetamiałyrównieżmiejsce
jegourodzeniaiotoczenie,wktórymżył.PonieważżyłpozaKatalonią,
byłomutrudnozrozumiećkatalońskierewindykacje,niedostrzegał,
żedlaKatalończykówstatutautonomicznyzawierałwsobiepewną
potencjalność,byKataloniamogłarozwijaćswojeetniczneosobliwości,
odróżniającejąodpozostałychregionówHiszpanii.OrtegayGasset
wedługautorkimiałsiękierowaćswoimfilozoficznymprzesłaniem
nJajestemmnąimoimiokolicznościami”
6
,któreprzełożonenajęzyk
jegowystąpieniawKortezachdefactopowinnobrzmieć:nNiemożna
uszczęśliwićKatalonii,czyniącnieszczęśliwymcałykraj”
7
.Wkonkluzji
sugeruje,żetezaautoraBuntumasonierozwiązywalnościproblemuka-
talońskiegoiaplikowaniedoKataloniirozwiązańchwilowych,zależnie
odokoliczności,prawdopodobniebyłytaktykąobliczonąnaczęściowe
zadowolenieKatalończyków
8
.Trudnodokońcazgodzićsięztakąoce-
ną.Faktemjest,żeOrtegayGassetuważał,iżnkażdajednostkamoże
orientowaćsięwewszechświeciejedyniezapośrednictwemwłasnego
4DiscursodeD.JoséOrtegayGasset1932,s.10.
5Za:Balcells2011,s.108–109.
6OrtegayGasset2008,s.22.
7RiudeMartin2011,s.110.
8Tamże.
43
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
