Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
narodu”
9
,aleztegoniewynika,żebyłwrogiemsprawykatalońskiej.
WKortezachwyraźniemówił,żeautonomiaKatalończykomsięnależy,
nieakceptowałjedynieseparatyzmu.Mającnauwadzejegoliberal-
nepoglądy,możnazakładać,żerozumiałdążeniaKatalończyków
doartykułowaniaswojejodrębnościwramachHiszpanii.Wszakbył
krytycznywobecpostrzeganiaświatazcałościowejperspektywy,co
nazywałnlepkimidziecinnymidealizmem”,dodając:nWrzeczywistości
istniejątylkoczęści,całośćjestabstrahowaniemczęściijestodnich
zależna”
10
.Słowatedoskonaleoddająto,cobyłoipowinnopozostać
esencjąisiłąHiszpanii,jednośćwróżnorodności.Niesądzęteż,by
filozofwswoimwystąpieniukierowałsięjakąśtaktyką.Wiadomo,że
OrtegayGassetwczasachrepublikirozczarowałsiędopolityki,jego
słowanToniejestto,toniejestto”
11
(Noeseso,noeseso)stałysięsłynne.
Onsamuważałsięniezapolityka,azaintelektualistę,ubolewającnad
utratąwłasnegoprestiżuzpowoduswojejneutralności
12
.Hiszpański
filozofpatrzyłnaproblemkatalońskizperspektywyhistorycznejito
właśniewspólnazHiszpaniąprzeszłośćjesttymelementem,który
przesądzaojegonierozwiązywalnościiobligujedożyciaznim.Jak
pokazująwydarzeniazostatnichlat,słowaOrtegiyGassetaokazały
sięprorocze:problemkatalońskinadalistniejeiniewidaćmożliwości
jegorozwiązania.
BardziejprzekonujeocenaJosepaColomera,którywswojejnaj-
nowszejksiążcenawiązałdosłówOrtegiyGasseta.Jakpisze,następ-
stwookreślonychcyklihistorycznychwytworzyłowKatalończykach
przeświadczenie,żeichklęskiipodejmowaneprzeznichpróby
przeciwdziałaniabyłystałe,wzwiązkuzczymkatalońskiegoprob-
lemuniedasięrozwiązać13.Autorwyróżniatrzycyklehistoryczne
wrelacjiKataloniizHiszpanią:pierwszyobejmujeprzedziałodXV
doXVIIIwieku,kiedytopoklęskachwwojnachżeńców,sukcesyjnej
izFrancjąKataloniastałasięfaktyczniensfrustrowanąPortugalią”;
drugimaswójpoczątekwpołowieXIXwiekuitrwadopoczątku
wiekuXX,wktórymKataloniastałasięnsfrustrowanymPiemontem”
9OrtegayGasset2008,s.80.
10Tamże,s.21.
11Abellán2000,s.69.
12
WięcejnatematpostawypolitycznejJoséOrtegiyGassetazob.Jagłowski
2013,s.662–666.
13Colomer2018,s.245.
44
AdamMickiewiczUniversityPress©2021
