Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
obsługizadłużenia,niemówiącospłacie
kapitału[110].Wpaździerniku1906r.wPetersburgurozpoczęłysię
rozmowyrosyjsko-brytyjskienatematkrytycznejsytuacji
finansowejIranuimożliwościspłatyprzezrządtegopaństwa
zadłużeniazewnętrznego.Wtrakcienegocjacjirodziłysięcoraz
tonowerozbieżnościwzwiązkuzpytaniemotechnicznewarunki
spłatyprzezIrannowegokredytu.Kompromisosiągniętodopiero
wlistopadzie,gdysytuacjawsamymIranieuległazasadniczej
zmianiewwynikuzłożonychprocesówwewnętrznych[111].
23listopada1905r.dwajnajbardziejpoważaniwTeheranie
ajatollahowie:sejjedMohammadTabatabaiisejjedAbdollah
Behbehaniporozumielisięwceluwspólnegoprzeciwstawieniasię
niesprawiedliwymrządom.Wtymmomencieniezadowolenie
społeczneprzerodziłosięwruchludowykierowanyprzezautorytety
religijne.Głównąjegosiłąstałysięśredniewarstwymiejskie
związaneztradycyjnymhandlembazarowym.Rzemieślnicyidrobni
kupcybylioddawnaprzywiązanidoduchownychszyickich,
uktórychszukaliratunkuprzedsamowoląwładzpaństwowych.
Związanizduchownymiczulisięnaturalnieuczniowieszkół
koranicznych.Kolejnąpodporęruchustanowiłabiedotamiejska.
LudnośćTeheranupodwoiłasięnaprzestrzeniXIXw.wzwiązku
znapływemzubożałychrolników,pasterzyiemigrantów
zZakaukazia.Szczególniesilnynapływbiedotyodnotowano
wostatnimdwudziestoleciuXIXwieku.Wstolicymieszkało
w1900r.prawiećwierćmilionaosób.ObokTeheranuważnym
ośrodkiemruchukonstytucyjnegobyłTebriz,drugiepodwzględem
liczbymieszkańcówmiastoirańskie.Odlat90.XIXw.mieszkańcy
TebrizuiokolicemigrowalidoBakuwposzukiwaniupracy.
Wlatach1900–1913doRosjizapracąwyjechałoprawie1,2mln
poddanychszacha.Bakubyłowówczaskosmopolitycznymmiastem,
wktórymścierałysięróżneidee,wtymnajbardziejskrajne.
Szerokimechemodbiłysiętamkrwawewydarzeniarewolucji
rosyjskiej1905roku.Irańscyemigrancibylinaturalnymkanałem
napływudoIranuideirewolucyjnych[112].
Kilkukupcówteherańskich12grudnia1905r.zostałopublicznie
