Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PRZEDMOWA
Zacznijmyodprostegopytania:czymtaknaprawdęjesthistorianauki?
Cóż,jaksięokazuje,niejestonowcaletakproste,atymbardziej
odpowiedźnanieniejestprosta.Wswoimnajbardziejpodstawowym
znaczeniuhistorianaukijestdyscyplinąbadającąto,wjakisposóbludzie
naprzestrzeniczasurozwijaliteorienaukowe,dyscyplinyiwiedzę.Ale
oczywiścietakżeto,czymjestnauka–szerszykontekstirozumieniejej
celu–równieżzmieniałosięwczasie.Naszakoncepcjatego,czymjest
„nauka”,rozwijałasięprzezwieki–odstarożytnychfilozofówprzyrody
iśredniowiecznychalchemikówporenesansowychuczonychioświece-
niowychreformatorów.Przebyliśmydługądrogę,abydojśćdonowo-
czesnejkoncepcjinaukiinaukowców,takiejjakrozumiemyjądzisiaj.
Biorącpouwagę,żenaukajestpojęciemdośćpłynnym,niepowin-
niśmybyćzaskoczeni,żedefinicjahistoriinaukijestrównieżtrudnado
ustalenia.WswojejprzełomowejpracyOstrukturzerewolucjinauko-
wychz1962rokuamerykańskifizykTomasKuhnokreśliłideęhisto-
riinaukijakoserięzmianparadygmatu.WedługmodeluKuhnahistoria
naukowajestprocesem,wktórymnoweteorienaukowestopniowozy-
skująnaznaczeniu,ażzdominująizastąpiąpoprzedniparadygmatna-
ukowy–przykłademmożebyćfizykakwantowa,któranapoczątkuXX
wiekuzastąpiłanewtonowskąmechanikę.DziękitejkoncepcjiKuhn
zrezygnowałzpoglądu,żehistorianaukireprezentujestały,niezmien-
nymarszkupostępowi.Wrzeczysamejhistorianaukijestnieupo-
rządkowana,nękanawadliwymiideamiidługimiokresamistagnacji.
Jakzobaczymydalej,samanaukajesttakzłożonaiwieloaspektowa,
jakproblemy,którestarasięrozwiązać.Próbującnadaćtemusens,
przyjrzymysięprocesowitworzeniawiedzychronologicznieiwkon-
tekściekonkretnychdyscyplin.Abyjednakmówićohistoriinauki
wszerokimrozumieniutegopojęcia,koniecznejestpominięciedużej
częścihistorii,wtymtakżewieluważnychiwartościowychzagadnień,
którychniejesteśmywstanieomówićnakartachtejopowieści.
7
