Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
orazjakoozdobasiedzib.Znanesąztegoczasuuprawydrzewrodzimychiimpor-
towanych.Donajbardziejcharakterystycznychdrzewnależałasykomora(Ficus
sycomorus).OdgrywałaonaszczególnąrolęwżyciuEgipcjan:byłauznanazadrze-
woświęte.Cenionojązaowoce,aspecjalniezaosłonę,jakądawałaprzedsłońcem,
ludziom,zwierzętom,roślinomrosnącymwjejcieniu;występowałateżjakoczęsty
motywwutworachliterackich.Uprawianotakżeinnedrzewafigowe(Ficuscarica),
ponadtoznanoiuprawianorównieżpalmędaktylowąorazjedenzgatunkówaka-
cjiafrykańskiej.Drzewatesadzonerzędowowjednakowychodległościach,two-
rzyłyukładyregularne.Odnajdawniejszychczasówbyłarozpowszechniona
wEgipcierównieżwinorośl,którejpędyrozpinanenadrewnianejkonstrukcjitwo-
rzyłyróżnegokształtualtany,dającecieńiowoce.MotywtenwystępujeipóŹniej,
wokresiePaństwaŚredniego,azwłaszczaNowego,stającsięobokbasenówwod-
nychjednymznajbardziejcharakterystycznychelementówprogramowychegip-
skichzałożeńogrodowych.Wszystkieogrodybyłyotaczanemurem.
WStarymPaństwie,azwłaszczawokresieIIIiIVdynastiinastępujewielki
rozkwitsztukiegipskiej.Powstająmonumentalne,budowanezkamieniagrobow-
ceiświątynie.Wtedytozostałmiędzyinnymiwzniesionykompleksbudowli
grobowychDżesera–władcyIIIdynastiiorazsłynnetrzypiramidyfaraonów
IVdynastii:Cheopsa,ChafreiMenkaure(wGizie).Wprzeciwieństwiedobardzo
trwałychgrobowcówiświątyńzarównopałacekrólewskie,jakizamożnewilleoraz
skromniejszedomymieszkalnebudowanebyłyznietrwałychmateriałów.Zazwy-
czajfaraonowieniekorzystalizpałacówswoichpoprzedników,alebudowalidla
siebienowerezydencje,otaczającjeogrodami.Niezachowałysięjednakanibu-
dowlepałacowekrólewskie,aniotaczającejeogrody,anidokładniejszeichopisy.
ZnanyjestnatomiastogródprzywilliMetena,jednegozwysokichurzędników
dworskichiwodzazczasówIVdynastii.Znapisówwgrobowcuwiadomo,żerezy-
dencjaobejmowaładommieszkalnybogatowyposażony,obszernyogród,acałość
byłaotoczonamurem.Siedzibamiałakształtkwadratuobokudługości105m,
czylioogólnejpowierzchni11025m2.Wogrodzierosłypalmy,drzewafigowe
iakacje;ozdabiałogorównieżkilkabasenówzptactwemwodnym.Przeddomem
znajdowałysięaltanyorazwinnica.
ZnajomośćogroduegipskiegozokresuśredniegoPaństwa(ok.2133–1567
p.n.e.)jestznaczniepełniejsza.Elementemgłównymogrodubyłzazwyczajstaw
lubjezioro,czasempłaszczyznaciennikautworzonaprzezwinoroślrozpiętąna
ażurowejkonstrukcji.StawbyłnajczęściejprostokątnylubwkształcieliteryT
.
Pełniłonwielorakiefunkcje;byłelementemdekoracyjnym,służyłdoochłody,do
nawadniania,hodowliryb,atakżeidoobrzędówkultowych.Naobrzeżustawu
byłazwyklerabatakwiatowa.Całośćzaśotaczaływjednymlubwkilkuszeregach
drzewa:palmyisykomoryprzeważniesadzoneprzemiennie.Wbocznychczę-
ściachogrodubudowanoczęstoniewielkie,ozdobionekolumienkamipawilony
ogrodowe,przeznaczonedowypoczynku.Układogrodubyłopartynageometrycz-
nympodzialeprzestrzeni,podkreślonymregularnościąkształtuterenu.Ogrody
byłyotoczonemurem,którycałkowiciewyodrębniałprzestrzeńzotoczenia.Wej-
ściedoogroduirezydencjipodkreślałodzewnątrzozdobnyportykwmurzeogro-
20
