Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
właściwychproporcjimiędzyposzczególnymielementami,układprzestrzenny
ogroduijegoformasązrozumiałeiczytelne.Całośćzałożeniaprzedstawiawillę
zogrodem,które–podobniejakwewcześniejszejwilliMetena–obejmujeczworo-
bokterenuotoczonywysokimmurem.Wejściedoogroduprowadziłoprzezokaza-
łąbramę(P)usytuowanąwśrodkuogrodzenia;uzupełniałyjądwamałeboczne
wejścia.Umieszczonanazewnątrzmurucienistaalejadrzeworaztowarzyszącajej
rzekapotęgowaływrażenieukładujeszczebardziejzamkniętegoiodosobnionego.
Zagłównąbramąznajdowałsiędziedziniec,połączonyozdobnymprzejściemprzez
winnicęzbudynkiemmieszkalnymusytuowanymwgłębiogrodu.Winnica(T)zaj-
mującaśrodekterenustanowiłaelementcentralny,adookołaniegousytuowanybył
dziedziniec,dommieszkalnyorazboczneczęściogroduzbasenamiwodnymi.Win-
nicamiałaformęhaliogrodowej,zczteremarzędamichodnikówcienistych,utwo-
rzonychprzezrozpięciewinoroślinaażurowymrusztowaniu.Dwaśrodkowechod-
nikicieniste,odmienniezaznaczone,podkreślałyośgłównącałościzałożenia,ak-
centowanąbudynkiemmieszkalnymotoczonymrabatamikwiatowymiorazdużymi
drzewamialejowymi.Pozostałebocznepartieogrodupodzielonebyływewnętrzny-
miogrodzeniaminamniejszeczęścioróżnejwielkościipowiązanezesobąoddziel-
nymiwejściami.Wnajwiększejczęściogrodu,gdziemieściłsiębudynekmieszkal-
nysymetryczniepoobujegostronachwidaćdwaprostokątnebasenywodne(E)
zptactwemiroślinamiwodnymi.Przybasenachdwapawilonyogrodoweotwarte,
wotoczeniurabatkwiatowychikrzewów,umożliwiaływidoknawodęiotaczającą
przestrzeńogrodu.Dwadalszepodobnebasenywodnebyłypołożonewprzedniej
częścizałożeniaogrodowegoioddzielonemałymi,ogrodzonymigaikami.Resztęte-
renuogroduwypełniałyregularnierozmieszczonedrzewaikrzewy–wielegatun-
kóworóżnejwielkościizagęszczeniu.Całośćzałożeniaogrodowegozawierałabo-
gatyiurozmaiconyprogram.Cechowałagoregularnośćplanuisymetria,wyszuka-
naformabasenówipawilonówogrodowych,wielorakośćformroślinnych
wróżnegorodzajuukładachrytmicznych,atakżepołączeniecechozdobnychire-
prezentacyjnychzwaloremużytkowym.Cechytewskazująnazadziwiającowysoki
poziomrozwojukompozycjiogrodowejwtychtakodległychczasach.
Odmiennymprzykłademogrodu,znanymzprzekazówtebańskiegomalarstwa
grobowego,jestzałożeniezkanałemwśrodku(zamiastwinnicyzpergolą),oczę-
stospotykanymkształcieliteryDT”(ryc.8).Wzakończeniukanałuwidocznejest
molodlabarekprzypływającychzNilu.Wpobliżuwodyrośniepapirusiwinorośl.
Ogródotaczajądrzewa,sadzonewregularnerzędy.
WokresieNowegoPaństwawykształciłsięrównieżjednolitytypświątyni
egipskiej,będącejnajbardziejreprezentacyjnąbudowląpaństwowątegoczasu.Jed-
nymzestałychjejskładnikówbyłyświętejezioraniezbędnedlapotrzebkulto-
wych.Zzespołemświątynnymczęstobyłpowiązanyrównieżpark.Nauwagęza-
sługująteżdrogiwokółświątyń,urządzanejakoalejesfinksów,jaknp.wzespole
świątyńwKarnaku.
Ogrodystaletowarzyszyłybudowlomgrobowym.Przedtarasowąświątynią
MentuhotepaI(ŚredniePaństwo,XIdynastia,ok.2133–1991p.n.e.),wpustynnej
kotlinieDeirel-Bahari,zostałzałożonygajzsykomoritamaryszków.Inneskrom-
22
