Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
nywtedyzostałsłynnyWielkiMurdlazabezpieczeniakrajuprzednapadamiko-
czowników,prowadzonebyływielkiepraceprzybudowiekanałówiurządzeńiry-
gacyjnych,celemzwiększeniawydajnościdużychterenówuprawnych,podjętobu-
dowęsieciwielkichdróg,któreobsadzanodrzewami.Jakpodajeliteraturachińska,
ogromnabyłarezydencjapierwszegocesarzaShiHuangdi,zbudowanawHien-
-jung(ukończonaw212r.p.n.e.).Obejmowałaonawspaniałyparkotaczającyduży
kompleksbudynkówpałacowychpołączonychzesobągaleriamiimostami.
AżdoIVwiekun.e.najważniejszywpływnarozwójogrodówchińskichmiała
filozofiataoistyczna,któradążyładozespoleniaczłowiekaznaturą,aogróduła-
twiałtakiekontakty.Odzwierciedleniemmyślitaoistycznejwogrodziebyłowy-
znaczenieszczególnejrolirzekomigórom,uważanymprzezChińczykówzanaj-
bardziejokazałeifascynująceprzejawysiłytwórczejnatury.Dlategostałysięone
dominującymielementamiwkompozycjiogrodowej,awięcicharakterystycznymi
dlaogrodówchińskich.Urządzanieokazałychogrodówbyłoniewątpliwiepodyk-
towanerównieżpotrzebamiużytkowymi,aleprzedewszystkimdążeniem,pod
wpływemtaoizmu,dostworzeniazrezydencji„ziemskichrajów”,wktórychzapo-
mocątajemnycheliksirówżyciaorazspecjalnychćwiczeńcielesnychpołączonych
zkontemplacją,mianonadziejęosiągnąćdoskonałośćduchowązapewniającązba-
wienie.
Wokresienastępnychsześciudynastii(220–589n.e.)kulturaisztukachińska
wzbogaciłysięonowepierwiastki,głównieindyjskie,przenikającedoChinwraz
zbuddyzmem,którypojawiłsięwChinachjużwIw.,alerozpowszechniłszerzej
irozwinąłdopierowIViVw.Nowareligiawzetknięciuzkulturąchińskąuległa
przetworzeniuwduchunarodowymiwtejnowejformiezostałazasymilowana,bę-
dącprzezwielewiekówszerokorozpowszechnionąideologią,którapromieniowa-
łainakrajeościenne,docierającdoKoreiiJaponii.Wrazzbuddyzmemdostałasię
doChinpagoda,wywodzącasięztradycjisztukiindyjskiej.Przytymjejpierwot-
naformazostałaprzekształconawduchuarchitekturychińskiejprzezwprowadze-
niemiędzyposzczególnymipiętramidaszkówpodkreślającychhoryzontalny
układbudowli.Jednymznastępstwrozwojubuddyzmubyłyfundacjeklasztorne.
Klasztorybudowanozazwyczajwmiejscachwyróżniającychsiępięknempołoże-
nianaturalnegoizakładanoprzynichogrody.
Znakomitymprzykłademtegorodzajufundacjinależącejdostowarzyszenia
BiałegoLotosu,założonegoprzezHuiyuana(333–416),jestklasztormacierzysty
zokazałymdużymogrodemwLuShan,wprowincjiKiang-si.Byłtoogródnawią-
zującydoformnaturalnych,zcharakterystycznymstawemlotosowym.Miałon
charaktersymboliczny,ajegopostaćuosabiałapojęciazwierzeńbuddyzmu.Ogród
tenstanowiłwzór,którywielokrotniepowtarzanowróżnychczęściachChin.
OkrespanowaniadynastiiSuiiTang(589–907n.e.),wyróżniającysięwysokim
poziomemkulturalnymigospodarczymkraju,przyczyniłsięrównieżdorozwoju
założeńogrodowych.Liczneówczesneopisyliterackiewzmiankująceoogrodach
orazprzekazyikonograficzneświadcząotym,żeistotnymmotywem,wzałoże-
niachogrodowychbyłyniewielkiepawilonymedytacjiocharakterzepustelni
wotoczeniudzikiejnatury.Sytuowanojezazwyczajwśródskał,nadbrzegiempo-
12
