Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
cywobciążeniachstrefywewnętrznej;innespecjalizowałysięwproduk-
tachrolnych,wełnieitp.Wrzeczywistościsystembyłbardziejelastyczny;
zwłaszczawprzypadkugraniczącychzesobąprowincjiproduktyprze-
chodziłybezpośredniozjednejdodrugiej,aczęśćdóbrprzeznaczonych
dlapaństwakonsumowanonamiejscu,główniejakouposażeniefunkcjo-
nariuszykrólewskich,poczynającodensi.
Świadczeniawżywyminwentarzu(gun-mada–podatekzprowincji),
przeznaczonedlaPuzrisz-Dagan,obciążałypersonelwojskowyzestrefy
świadczeniastrefy
zewnętrznej.Šaginapłaciłgowwysokości10sztukbydłai100owiec,
zewnętrznej
kózlubgazelrocznie,wyższyoficerodpowiednio2i20lub1i10;niżsi
oficerowieiszeregowcypłaciligokolektywniewwysokościułamkasztuki
bydłaiowcynagłowę.Zeświadczeńtychwynika,żeżołnierzestacjonują-
cywtejstrefieotrzymywalinadaniaziemi,zktórychpłacilipodatekpro-
porcjonalnydorangiwojskowej,azarazemwysokościnadań,praktycznie
identycznytemu,jakiztegosamegotytułupłaciliichkoledzywKraju.
Opróczgun-mada,obciążającegokolonistówwojskowych,strefaze-
wnętrznapłaciłainnepodatki,ściąganegłówniewsurowcachiproduk-
tachniewystępującychwKraju:srebrze,wysokogatunkowymdrewnie,
winieitp.;jednocześniemogłaotrzymywaćartykułybędącespecjalnoś-
ciąstrefywewnętrznej,np.zboże.Sugerujetoistnienierównieżwniej
systemupodobnegodobala.Jakkolwiekbyło,świadczeniaobustref,ze-
wnętrznejiwewnętrznej,dopełniałysięwzajemnie,zapewniającwczasie
sprawnegofunkcjonowaniasystemunapływdóbrwszelkiejkategoriiiich
redystrybucjęzgodniezpotrzebami.
Większośćartykułówobjętychpowyższymsystememstanowiłysurow-
ce,aleichprzetwórstwoteżbyłozajęcieminstytucjipaństwowych.Naj-
przetwórstwo
większymibyłyzakładywłókiennicze,zatrudniającewLagasz6tys.osób,
„państwowe”
wwiększościkobietidzieci,wUrzapewnedwarazywięcej.Wwypadkuin-
nychzawodówzatrudnionyprzezpaństwospecjalistaotrzymywałsurowce
dowykonaniaokreślonychprzedmiotówwewłasnymdomulubwarsztacie.
Rodzajijakośćwyrobóworazczaswymaganynaichwyprodukowaniebyły
ściśleokreślane.Wynikaztegozresztą,żewedługstandardówbliższych
namepokpracanapotrzebypaństwaniebyłazbytwyczerpująca.Handelze
światemzewnętrznymbyłteżprowadzonyifinansowanyprzezpaństwo,
np.pełnomorskiestatki,prowadzącehandelzDilmunemiMaganem,były
budowanezzasobównadmorskichprowincjiUriGirsu,podnadzorem
miejscowychwładz.
EkonomicznysystemIIIdynastiizUr,któremumodelowąformęnadał
Szulgipodkoniecpanowania,możnainterpretowaćjakopróbęprzenie-
istotasystemu
sieniametodkierowaniagospodarką„państwową”typowegomiastasu-
ekonomicznego
meryjskiegonawielkieimperium.Maniakalnapedantycznośćbiurokracji
imperium
byłaskutkiemkonsekwentnegowcielaniawżyciezasadysprawozdaw-
czości–regularnego,jaknajczęstszegoidokładnegoprzedstawianiain-
formacjiofunkcjonowaniuistanieinstytucji–niezbędnejdlakoordyno-
99