Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wnętrzuutworzyłyuichpodnóżyolbrzymiejeziora,którychostatnią
pozostałościąjestjezioroCzad,kilkadziesiątrazymniejszeniż6tys.lat
temu.PodobnymzmianomuległPółwysepArabski.Wokresieoptimum
klimatycznego(7000/6000–3500)Saharazostałazredukowanadowąskie-
gopasasięgającegozprzerwamiodAtlantykudoNilu;naPółwyspieArab-
skimpustyniaograniczałasiędoNefudu.Wejściewbardziejsuchąfazę
klimatycznąmiałodlaregionukatastrofalneskutki:procespustynnienia
wciągukilkunastuwiekówzamieniłwiększośćwnętrzapółnocnejAfryki
iPółwyspuArabskiegowgigantycznebezwodnepustynie.
PodkoniecIVtysiącleciadoszłodowzględnejstabilizacjiklimatu.
Tymczasemjednak,wrazzpojawieniemsięrolnictwaipasterstwa,coraz
wpływczłowiekana
większeznaczeniewprzemianachśrodowiskazaczęłaodgrywaćdziałal-
środowisko
nośćczłowieka.Naniektórychobszarachdokonywałonświadomiecałko-
witejzmianyekosystemu;przykłademjestkompleksowairygacjawielkich
aluwialnychrówninDolnejMezopotamiiiNizinyPadańskiejorazdoliny
Nilu.Skutkinajbardziejpowszechnejzmianyśrodowiskowej–niszcze-
nianaturalnychzbiorowiskroślinnychdlazdobyciaterenówpoduprawę
iwypas–zależałyodmożliwościśrodowiskaosiągnięcianowejrówno-
wagipoingerencjiczłowieka.Kumulacjaskutkówzmianklimatycznych
idziałalnościczłowiekapotrafiłagłębokozaburzyćśrodowisko,zwłasz-
czanaobszarachperyferyjnych,prowadzącdogłębokichkryzysówdemo-
graficznychicywilizacyjnych.