Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
tymdowodemistnieniarolnictwajestdopieroziarnoocechachwskazu-
jącychnaudomowienie.Datowaniepoczątkuneolitu,rozumianegotra-
dycyjniejakopierwszyokresprodukcjipożywieniaprzezczłowieka,musi
więcpomijaćfazę,zdefinicjiniedatowalną,gdyrolnictwopolegałona
sianiuziarnaocechachdzikich.
Dzikieodmianyziarnasąmniejsze,osłoniętegrubąłuskąibardzo
słaboosadzonewłamliwym,podojrzeniusamorzutnierozpadającym
siękłosie.Cechata,niezbędnauroślinwiatrosiewnych,byławybit-
nieniekorzystnadlaczłowieka:dojrzałekłosybyłyłatwowywiewane
przezwiatrirozsypywałysięzaladadotknięciem.Dlaograniczenia
stratmożnabyłozbieraćdzikiezbożaprzedichpełnądojrzałością,co
byłoniekorzystnezkażdegoinnegopunktuwidzenia.Zróżnicowanie
genetycznedzikichzbóżsprawiajednak,żewkażdympokoleniurodzą
sięmutantyotrwałychkłosach.Toonetrafiałynajczęściejdokoszy
zbieraczy,copozwalałokłosommocnoosadzonymwyrastaćznasion
przypadkoworozsypanychprzezludzi,główniewiprzyosadach.Ob-
serwacjategozjawiskamusiałanasunąćczłowiekowimyślowyręcze-
niunatury,czyliwynalazkurolnictwa.Gdyrozpocząłprzechowywanie
częściziarendlaprzyszłorocznegosiewu,mechanizmselekcjizaczął
działaćnakorzyśćformyotrwałymkłosie,którejudziałrósłstale,aż
docałkowitegowyparciaformyłamliwej.Wszczętywtensposóbpro-
cesudomawianiadoprowadziłzczasemdowyhodowaniaformotrwa-
łychkłosach,większymziarnieiłatwoodchodzącejłusce.Niewątpliwe
pozostałościudomowionegozbożapochodzązlat8200–8000,zpołu-
dniowegoLewantu(AswadkołoDamaszku[najstarszezeznalezionych],
drugieJerycho,’AinGhazal)izkotlinwschodniegoTauru(Cayönü,Ca-
fer,NevaliCori).Wtymczasieuprawianojużtakżeniektórerośliny
strączkowe:soczewicę,wykęigroch,atakżelen.
Udomawianiezwierzątprzebiegałorównoleglezudomawianiemro-
udomawianiezwierząt
ślin.Obokpsa,najwcześniejudomowionozapewneświnię(przypusz-
czalneśladyjejudomowieniawkotlinachTauru[HallanCemi]sięgają
ok.10500),alepierwszymizwierzętamihodowanymimasowodlaich
mięsabyłykozyiowce,atakżegazele.Spośródnichowceniewystę-
powaływstanienaturalnymwzachodniejczęściŻyznegoPółksięży-
ca.Obokkózmałeprzeżuwaczebyłytamreprezentowanetylkoprzez
gazele,natomiastwjegowschodniejczęściwystępowałytylkoowce.
Niewątpliweoznakiudomowieniakóziowiec–spowodowaneselek-
tywnąreprodukcją(dopuszczaniemdorozmnażaniatylkoosobników
opożądanychprzezczłowiekacechach),zmniejszaniesięichwymia-
rówizmianastrukturystad(więcejosobnikówdorosłych)–sąpoświad-
czonedopierowZagrosiewVIItysiącleciu,codajedatęzbytpóźną
wświetleinnychdanych.Sąnimi:wzrostśladówobecnościkózwLe-
30