Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
mieszkańcówAkkadu;aletrudnooprzećsięwrażeniu,żekroktakbezpre-
cedensowyisprzecznyzreligijnościąmezopotamskąbyłnaśladowaniem
królówEgiptu.ChoćzachowanetekstymezopotamskieiegipskiezIIIty-
siąclecianiezawierajążadnychwzmianekodrugiejcywilizacji,człowiek,
którydotarłwpobliżeByblos,niemógłnieusłyszećoniezbytodległym
wielkimkrajurządzonymprzezkróla-boga.
Tym,coszczególnieodróżniaSargonaijegopotomkówodpoprzedni-
kainiemalwszystkichnastępców,jestjęzykpropagandy.Lugalzagesibył
językpropagandykrólów
niemniejszymłupieżcąiniszczycielemniżkrólowieAkkadu,alewswych
Akkadu
oficjalnychenuncjacjachpodkreślałwyłączniedobrodziejstwa,jakie
dziękijegorządomspływałynaKraj.Podobnymjęzykiemprzemawia-
lipóźniejsiwładcy.NatomiastdlakrólówAkkadujedynymtytułemdo
chwałybyły,sądzącpoichinskrypcjach,zwycięstwamilitarne.Niezna-
czyto,żeinniniechwalilisięswymisukcesami;natomiastpysznienie
sięliczbązabitychijeńców,egzekucjamipokonanych,wrócidojęzyka
propagandykrólewskiejdopiero1500latpóźniej,wczasachimperium
nowoasyryjskiego.
PodstawowyminstrumentemekspansjiAkkadubyłaarmia.Choćna-
szawiedzaoorganizacjimilitarnejmiastsumeryjskichjestbardzouboga,
armia
wydajesię,żeregułąbyłopospoliteruszeniewolnychmieszkańcówpod
wodząkrólów.JużwszakżeLugalzagesistałnaczelewłasnejdrużyny,zło-
żonejzludzi,którzyszlizanimzprzywiązanialubosobistegointeresu,
iktórychpozdobyciuwładzynadKrajemwynagradzałindywidualnymi
nadziałamiziemi.ArmiaSargonanapoczątkujegokarierynieróżniłasię
odtej,którąmiałLugalzagesi.Jegodrużyny–stałejsiłyzbrojnej,azara-
zempuli,zktórejdobierałwspółpracowników–wypadaszukaćwpierw-
szymrzędziepośród5400ludzi,którzysłowamijegoinskrypcji„jedli
zjegostołu”.Tapodejrzanieokrągła(wpanującymwSumerzesystemie
sześćdziesiętnym)ibardzowysokaliczbapochodzizczasów,gdywładał
Krajem,alepoczątekdrużynysięgałzpewnościąlat,gdybyłtylkokró-
lemAkkadu.StawszysięKrólemWszystkiegobyłwstaniepowiększyćją
dorozmiarówpotężnegokorpusustanowiącegojądroarmii,wzmacnia-
neoddziałamizpoddanychmiast.Odbiciemtegodualizmubyłdualizm
hierarchiiwojskowej:żakkanaku(zsum.żagina)–oficerzydowodzącyjed-
nostkamiarmiistałejorazensimiastjakodowódcywystawianychprzez
niekontyngentów.Profesjonalizmkadryoficerskiejijądraarmiimusiał
byćpodstawąmilitarnejsupremacjikrólówAkkadu.
Drugifilarimperium,elitęimperialną,początkowostanowiliwyłącz-
nierodacySargona–„synowieAkkadu”,którychwedługwłasnychsłów
uczyniłpozwycięstwienadLugalzagesimwładcami(czylinamiestnikami)
głównychmiastSumeru.Szybkojednakzaczęłaonawchłaniaćambitnych
oportunistówzcałegoKraju.Sądzącpoonomastyce,zapanowaniana-
stępcówSargonaensimiastpołudniarekrutowalisięwwiększościzlud-
nościmiejscowej.
93