Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
HISTORIASPORTUNATLEROZWOJUKULTURYFIZYCZNEJ
zaproponował,bywobecnieistnieniaźródełumożliwiającychpoznaniepradziejównaszej
cywilizacji,odtwarzaćhipotetyczniejejpoczątkiprzezanalogięibadanietychkultur,które
współcześniepozostaływtylewswymrozwojuireprezentująprzypuszczalniepoziom
taki,jakikilkatysięcylattemumogłyprzedstawiaćsobądzisiejszespołeczeństwamiejskie
iindustrialne.WczasachMalinowskiegoistniały,iwpewnymstopniuistniejądodziś,
enklawykulturpierwotnychnaterenachAustralii,Oceanii,AmazoniiiśrodkowejAme-
rykiczynaniektórychterytoriachAfryki,jakkulturaBantu.Ichbadanieprzezhipotezy
czerpaneztakrozumianejanalogiipozwalauświadomićsobie,jakpotencjalniemogły
wyglądaćpodobneformyżyciaspołecznegonaterenachwspółcześnieukształtowanych
wyżejrozwiniętącywilizacją.ZnalazłotoodbiciewtakichpracachMalinowskiego,jak
ArgonaucizachodniegoPacyfiku(1922;wyd.pol.1967)czyZwyczajizbrodniawspołecz-
nościdzikich(1926;wyd.pol.1936).Ichoćwtensposóbniezdołamynigdyodtworzyć
szczegółowojakiejkolwiekpraeuropejskiejczypraazjatyckiejgry,jejgłębszegokontekstu
kulturowegoczyreligijnego,dziękitakiejmetodziemożemyprzynajmniejwprzybliżeniu
wyobrazićsobienajdawniejszeformyrozwojutego,coobecnieokreślamymianemkultury
fizycznejczysportu.
BadaczydawnychkulturIndianamerykańskichzadziwiaróżnorodnośćformwspół-
zawodnictwa,obserwowanychdodziśwtakichplemionach,jakTarahumara,Zuni,Hopi,
Siuksowieiwieluinnych.Plemionatepotrafiływytworzyćróżnorodnesposobykształto-
waniaodpornościnadługotrwaływysiłek,zwykleprzejawiającesięwformachwspółza-
wodnictwaiwpowiązaniuzreligią.BiegizbelkaminaramionachIndianAmazoniidają
pogląd,wjakisposóbczynnościpracy,wtymprzypadkupozyskiwaniedrewna,kształtowały
zabawę,któradoskonaliłaczynnościżyciowe.GraIndianperuwiańskichichilijskich,znana
jakochueca(takżepalin),możebyćdowodemnawczesneumiejętnościtworzeniaprzez
nichwyrafinowanychgierjeszczewczasachprzedprzybyciemtubiałegoczłowieka.Na
terenachNigeriispotykamygręfałszywylew,któradajepogląd,wjakisposóbdawnegry
wiązałyśrodowiskoprzyrodniczeoddziałującenaczłowiekazobyczajamireligijnymi.
Przykładempowiązańdawnychgierfizycznychzobyczajowościąreligijnieusankcjono-
wanychzaślubinsąteżzapasyafrykańskiegoplemieniaDukawa.
GRYIZABAWYZTERENÓWAFRYKIZACHODNIEJ
INOWEJZELANDII
ZapasyplemieniaDukawa–uprawianeniegdyśwNigerii,cechowałysię
powiązaniemzwyboremmężaprzezmłodekobiety.„Dziewczęta,poszukując
męża,biorąudziałwpublicznychpokazachsportowychwyposażonewmały
woreczekmąki.Dokonanyprzezniewybórsygnalizowanyjestprzezposypanie
mąkągłowywybranegozapaśnika,podczasgdyjegoojciecnatychmiastrozpo-
czynanegocjacjezrodzicamidziewczyny”
5
.
5R.Briffault,TheMothers–theMatriarchalTheoryofSocialOrigins,NewYork1927,cyt.za:W
.Lipoń-
ski,Encyklopediasportówświata,Poznań2001,s.578.
