Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
84
WIEKXVI
starożytnychmistrzów,uważanezawzórdoskonałości,stałysiębowiemna
długielataprzedmiotemnaśladowania,którewrazzideałamiumiaruihar-
moniistanowiłoistotnączęśćrenesansowejkultury.
Oderwaniewydarzeniateatralnegoodkontekstureligijnegonietyl-
kozaowocowałoradykalnązmianątematykispektakli,lecztakżewysu-
nęłonapierwszyplankomedię.Śmiech,wśredniowieczuuważanyczę-
stozanarzędzieszatana,stałsięwrenesansiewyrazemnowegopostrzega-
niarzeczywistości,wktórejczłowiekstoiwcentrumwszechświata,radując
sięzjegopiękna.Komedia,zeswąhedonistycznąwymową,wpisywałasię
dobrzewobszarświęta,zktórymteatrpozostawałzwiązanywXVIstu-
leciudoczasupowstaniapierwszychtrupzawodowychaktorówkomedii
dell)arte-
IdeateatrupowróciławrenesansowejItaliijakozjawiskowybitnieeli-
tarne.Tekstytworzoneprzezintelektualistówprzeznaczonebyłydlawą-
skiegokręguodbiorców,dworzanlubczłonkówspołecznościakademi-
ckiej,aeksperymentyscenograficznewymagałyznaczącychnakładówfi-
nansowych.Zamknięcieielitaryzmbyłyceną,jakąwłoskiteatrzapłacił
zagwałtownyrozwój,którymiałmiejscewpierwszychtrzechdziesięciole-
ciachXVIwieku.Potymokresieteatrliterackiwkroczyłwfazęstagnacji
iepigonizmu.Drugapołowastulecianieprzyniosłaoryginalnychutworów,
akomediarenesansowastraciłacechy,którepozwoliłyjejstaćsięgatun-
kiemdominującymnapoczątkuwieku.Zainteresowaniewidzówprzenio-
słosięnawystawianewprzerwachmiędzyaktamidramatówintermedia,
którestawałysięcorazbardziejrozbudowaneiskomplikowane.Rosną-
capopularnośćintermediówzaowocowałarozwojemtechnikscenograficz-
nychiprzyczyniłasiędootwarciadyskusjinatematrolimuzykiwteatrze-
Jednocześnieupadekkomediiwysokiejdoprowadziłdowzrostuzainte-
resowaniatrzecimrodzajemdramatycznym,dramatemsatyrowym,który
dotejporyuprawianybyłwformiedialogowanycheklogotematycepa-
stersko-arkadyjskiej.Wdrugiejpołowiestuleciagatunkiemdominującym
wśrodowiskachdworskichstałsiędramatpasterski,którywrazzinterme-
diumprzygotowałgruntpodnowygatunekteatralno-muzycznycharakte-
rystycznydlaXVIIwieku–operę.
Równolegledonurtuwysokiego,wXVIstuleciurozwijałysięalterna-
tywneformyteatru,inspirowanetradycjąludową.Wlatach30.wSienie
zespołyPre-RozziiRozzi,złożonezmiejscowychrzemieślników,uprawia-
łyfarsęikomediętypuvillanesca,wWenecjiiPadwiesilnabyłatradycja
farsbłazeńskichimogliazzi,wokolicachNeapolutakzwanejfarsacavaio-
la-WpołowieXVIwiekuwItaliinarodziłasiękomediadell)arteawraz
zniąideapłatnegoteatruzawodowego,skierowanegodoszerokiej,hete-
rogenicznejpubliczności.Wrazzpowstaniemzawodowychzespołówak-
WIEKXVI
