Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
PrzeciwideimisyjnejKościoła
Odmarginesowychrozważańczaspowrócićdojeszczejednejkwestii,
omówionejbezpośrednioprzezautoraksiążki.Krzyżacybylideiure-
bodefactowkrótcenimibyćprzestali-zakonemkatolickim.Stądod-
powiedzialnośćzaichuczynkimoże,dopewnegostopnia,obciążać
kontopolitykipapieskiejwstosunkudoPolski.ProfesorGórskiprzed-
stawianambogatyobrazstosunkówpomiędzyWatykanemaKrzyża-
kami,odudzielanegoimpoparciapoczynając,anaekskomunikachrzu-
canychnaZakonkończąc.
Papiestwostanęłonastanowiskuogólnoludzkim-piszeautor-jeśliludy
pogańskiemająotrzymaćdobrodziejstwareligiichrześcijańskiej,tonie
powinnyzaniezapłacićniepodległością.Biorącpodopiekęnowonawró-
conych,papieżestaralisięusunąćwpływsąsiednichwładców…Toteż
iZakonKrzyżackizracjiswychteoretycznychzałożeńmógłsięcieszyć
zawszepoparciempapieży,zarównowwalcezpoganami,jakiksiążętami
polskimi.Zdrugiejstronypapiestwogotowebyłostawaćwobroniena-
wróconychPrusów,nawetprzeciwKrzyżakom,iwpoczątkachistotnienie
uważałoichzapoddanychZakonu…JednązesłabychstronpolitykiKo-
ścioławtymwzględziebyłarównieżwielkaodległośćPrusodRzymu.(W
innymmiejscuprof.Górskizauważa,żeprzeniesieniestolicykrzyżackiej
zWenecjidoMalborkamiałoteżnaceluusunięciesięspodkontroliWa-
tykanu)(…)Krzyżacymielinierazzdobrymskutkiemszukaćpomocy
wpapiestwie,krzyżujączamiarypolskie,agdyczulisięsilni-robilico
chcieli.
Wartoprzyokazjiprzypomnieć,żemetodaWatykanu,polegająca
naobronienowonawróconychprzedsąsiednimiwładcami,byłatąsamą,
zktórejzapierwszychPiastówkorzystaławłaśniePolska.MieszkoiBo-
lesławowiepotrafilikorzystaćztendencji,którąKonradMazowiecki
skierowałprzeciwkosamemusobie.JeśliKrzyżacymusielisięwyrzekać
nieludzkiegotraktowaniapodbitejludności-czynilitowyłączniepod
naciskiemKościoła.
Charakteryzującstosunkipapiesko-krzyżackie,powołujesięprof.
Górskinaopinienowszychhistorykówniemieckich,którzyotwarcie
stwierdzają,iżZakonodpoczątkuwalczyłprzeciwkostarejkościelnej
ideimisyjnej,bronionejnasoborzekonstancjańskimprzezrektorauni-
wersytetukrakowskiego,PawłaWłodkowica.Odsiebiezaśpowiada
KarolGórski:„Państwozakonne,jakjepojmowałodpoczątkuHerman
vonSalza,byłonadużyciemideizakonnej,którapoleganauznaniuwol-
77
