Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Historiawmuzeach.StudiumekspozycjiHolokaustu
mocyartefaktyusuwasięzeświatahandlu.Kopytoffmówirównieżo„uto-
warowieniu”(commoditization)wodniesieniudoobiektu,którymożebyćswo-
bodniewymienianynarynku,posiadawartośćpieniężnąijestosiągalnydla
wszystkich,którychnatostać.
19Wpewnymsensiewszystkieobiektymuzealne
sąjednostkowe(singularized)jużtylkopoprzezsamfaktbyciaczęściąkolekcji.
Istniejejednakróżnicamiędzyobiektemlubkolekcją,któresąuznaneza
wyjątkowe,aobiektemlubkolekcją,któremogąbyćusunięte,dodane,prze-
mieszczone,ustawionewrelacjizinnymiobiektami,czyteżstaćsięczęścią
wystawy„podróżującej”.Obiektwyróżniony/jednostkowy(singularized),na
przykładgrobowiecwkościelelubciało,któreprzetrwałoprzezwieki,sam
wsobiejestwystawąiniepoddajesię(pomijającograniczenianaturyfizycznej)
utowarowieniu(wymianie).Niechodzituoto,żewmuzeachznajdująsiędwa
rodzajeobiektów,ale,żepostrzeganiemuzeumjakokatedryoznaczapostrze-
ganiegojakomiejsca,wktórymdokonujesięproceswyróżniania/wyodręb-
nienia/ujednostkowienia(singularization),iwktórymwszystkieprzedmiotysą
wyłączonezcodziennegożycia,conadajeimszczególnegoznaczenia.Obiekt
wyróżnionywmuzeum-katedrzetraktowanyjestjaksacrum,zaśoglądającysą
jakpielgrzymiwmiejscukultu.Oczywieluspoczywająnajednejrzeczywtym
samymczasieiichwspólnaobecność,zbiorowespojrzeniepodkreślająszcze-
gólnystatusobiektu.Toniejegowartość,alewyjątkowośćioryginalność
sprawiają,żejestwyróżniony,ważnejestteżodseparowaniegoodbezpo-
średniegokontaktuzodwiedzającymi.Jeżelitakieobiektywogólepodróżują,to
znajdująsiępodszczególnąochroną.Wmuzeach-domachtowarowychrelacja
pomiędzyodwiedzającymiartefaktamijestzupełnieinna,odwiedzającyprze-
chadzasię(trasajestdowolna)pomiędzypogrupowanymiobiektamiwysta-
wionymiwtensposób,byprzyciągnąćjegouwagęizaspokoićzainteresowania.
Muzeumjestjak„wizualnybufet”wystawionydlapotrzebkonsumentów,
aobiektykonkurujązesobąouwagęwidzów.Tedwiemetaforyniosązesobą
dwaróżnesposobypostrzeganiamuzeumjakireprezentacjizjawiskminionych.
Wmuzeum-katedrzeprzeszłośćjestmartwa,alemimotowspaniała,wmu-
zeum-domutowarowymprzeszłośćjestmożliwadorekonstrukcji,nieleży
wobiektachmuzealnych–jakwprzypadkupierwszym–alemożnająodczytać
zapośrednictwemstworzonejznichwystawy.
20Natematpostrzeganiahistorii
wmuzeach–wteoriiipraktyce–orazoichzwiązkachzkulturąmasowąbędę
pisaćbardziejszczegółowowdalszychczęściachstudium.Wtymmiejscujednak
19Poszerzaniekategoriitowaruprowadzidohomogenizacjiwartości,nadmierneutowarowienie
jestwrogiekulturze,społeczeństwawyodrębniajązatempewnączęśćswegośrodowiska,naznaczając
jąjakoświętą.Wtensposóbkulturagwarantujepewnymrzeczomniebudzącąwątpliwościjednostko-
wość,opierasięutowarowieniuinnych,aczasamito,cobyłojużtowarem,stajesięzpowrotem
jednostkowe.Wkażdymspołeczeństwieistniejąrzeczypubliczniewyłączonezprocesuutowaro-
wienia,zob.:IgorKopytoff,Kulturowabiografiarzeczy–utowarowieniejakoproces,[w:]Badaniekultury.
Elementyteoriiantropologicznej,przeł.EwaKlekot,red.MarianKempny,EwaNowicka,Wydawnictwo
NaukowePWN,Warszawa2005,s.258.
20AlanRadley,op.cit.,s.69–72.
