Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
Wprowadzenie
(public/communityarchaeology),musząmierzyćsięzwyzwaniaminaturyetycz-
nej,m.in.znarażaniemmaterialnychpozostałościzprzeszłościnamanipula-
cjeichinterpretacją,nagrabież,aktywandalizmu,wpływkoniunkturynahan-
delzabytkamiczynapięciawynikającem.in.znaruszeniakwestiiprywatności
iwłasnościafiliowanychzdanymiznaleziskami(Trzciński2010;Kobyliński2011;
Richardson,Almansa-Sánchez2015).Mimozagrożeńiwątpliwościwciążrośnie
przekonanieowielościizróżnicowaniuspołecznychkorzyścipublicczycommunity
archaeology.Wszelkiedążeniadouzyskaniatychkorzyścitraktujesięjakozasad-
ne,niezależnieodewentualnegozwiązanegoztymryzyka(Little2002;Zalewska
2014;Moschenska,Dhanjahl2011;Pawleta2016).
Przednamikolejnyetaprozwojuarcheologiiprospołecznej,amianowicie,
opróczjejpraktykowania,takżebardziejkompleksoweniżdotychczasstudia
krytycznenadtądomeną.Wodniesieniudopolskiejarcheologiitegotypustu-
diazostałyjużpodjęte(por.Zalewska2006;Wrzesiński2009;Chowaniec2010;
Pawleta2016).Istotnymelementempublicarchaeologystająsięopróczrealnych
wspólnotowychdziałańprospołecznychtakżebadaniadotyczącerozpoznawania
mechanizmówiepizodówskładającychsięnatrajektorieprzekształcaniaprze-
szłościwteraźniejszośćzudziałemspołeczeństwaoraztegodoraźneidalekosięż-
nenastępstwa.Wnioskiznichpłynącemogąmiećniebagatelnywpływnalepsze,
bardziejzróżnicowane(np.podwzględempotrzebposzczególnychgrupwieko-
wych,stopniawykształcenia,stopniainkluzjispołecznejitd.)dostosowaniespo-
sobureprezentacjiwiedzyarcheologicznej,wtymzabytkówarcheologicznych,do
potrzebspołecznych.Tozkoleimożesięprzełożyćzarównonadowartościowanie
aktualnychiprzyszłychrelacjiiinterakcjizmaterialnymipozostałościamiprze-
szłości,jakinagłębszezrozumieniewspółczesności,wtymrelacjispołecznych
orazstatusu,specyfikiipotencjałunieodnawialnychmaterialnychdóbrkultury,
m.in.jakopobudekdorefleksji,nośnikówpamięci,pokrzepieńlubprzestróg.
Zpolskiejperspektywyoistotnościarcheologiiprospołecznejiuspołecz-
nionejdecydujewdużejmierzefakt,żejestonacorazczęściejpostrzeganajako
niezbywalnaipomocnawunaocznianiuznaczeniaizłożonościpodlegającego
ciągłejprzemianie(!)materialnegowymiaruwieloczasowych(palimpsesto-
wych)zespoleńludzi,miejscirzeczy,którewartesąrozpoznawaniawewspół-
czesności.Przezrefleksyjneroz-poznawanieotaczającejnasrzeczywistości
następujewspólnotoweko-kreowaniewyobrażeńoprzeszłości,równieżtejnie-
odległejwczasie,wymagającejspołecznegoprzepracowania,trudnejidotych-
czasnie(do)powiedzianej-jaknp.wprzypadkuwieluwydarzeńwojennych,
wtymużyciabronichemicznejnaziemiachpolskichw1915r.czymordów
dokonanychwlatach1944-1956,którychśladymaterialnebyłyczęstocelowo
zacierane.DalszaaktywnośćnapolupublicarchaeologywPolscemożemieć
pozytywny,afirmatywnywpływnateraźniejszośćinaprzyszłośćrelacjispo-
łecznych(Domańska2014;Zalewska2014).Możetakżesprzyjaćwzmacnianiu
