Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wSofalizjawilisięjejposłowie,wśródnichrównieżprzedstawiciel
władcyMonomotapy.Ztegosamegorokupochodzipierwsza,jaksię
zdaje,portugalskaiwogóleeuropejskawzmiankaotympaństwie,
którejautorembyłDiogodeAlcáçova(portugalskieźródładotego
okresuomówiłm.in.szczegółowoW.G.L.Randles).
WswoimliściezIndiidokrólaPortugaliiz20listopada1506roku
DiogodeAlcáçovainformował,żeprzywiezionedoSofalizłoto
pochodziłoz„Ucalangi,bardzoznacznegokrólestwaolicznychdużych
miastachiwieluwsiach,doktóregonależyteżSofala”.Wedługautora
tejrelacji,władcakraju„Ucalanga”byłsynemMocombyinazywałsię
Que-sarymgoMenamotapam,czyliMonomotapa.Portugalczycy
zapisywaliimiętegokrólajakoMuene-motapa,comożnadosłownie
przetłumaczyćjako„władcawasalipokonanychnawojnie”.Wyżej
wspomnianylistświadczyotym,żedopierozaczynającywówczas
penetracjętejczęściAfrykikupcyportugalscydobrzewiedzielijuż
oistnieniupotężnegoszoneńskiegokrólestwaMonomotapaipragnęli
nawiązaćznimstosunkihandlowewposzukiwaniuzłota.
KilkalatpóźniejPortugalczykAntónioFernandespodjąłwyprawę
wgłąbzimbabwańskiegointerioruwceluzlokalizowaniategopaństwa.
Ekspedycjętęopisałw1512rokuGasparVeloso,awroku1516–João
VazdeAlmada.Fernandesodwiedziłwówczasnajprawdopodobniej
Barwe,Manjikę,Dande,Tawarę,Mbiri,Tete,Harareiinnemiejsca
położonewpółnocnejczęściwyżynyzimbabwańskiej.Donosił
oregularnieodbywającychsiętamtargach,odwiedzanychrównież
przezkupcówzwybrzeżaSuahili,oprzebiegającymprzezkrólestwo
MonomotapaszlakuhandlowymzKonga,ozbudowanejzkamienia
rezydencjiwładcytegopaństwa.NapodstawierelacjiFernandesa
VelosopisałopotędzekrólaMonomotapy,któregopanowaniemieli
uznawaćtakżeinniafrykańscywładcy.Jeślinawetwopisachtychbyła
pewnaprzesada,toitakwymownieświadcząoneoznaczeniutego
północnegopaństwaszoneńskiego.
SprawakontaktówMonomotapyzPortugalczykamiwymagawięcej
uwagijakoprzejawczynnejidalekosiężnejpolitykiwładcówtego
królestwaorazprzykładwczesnejpenetracjipaństwaeuropejskiego
nawyżynęzimbabwańską,znajdującejwyrazwnajstarszychźródłach
pisanychdotamtegookresu,którewyszływłaśniespodpióraautorów
portugalskich.
PomimosporejodległościMonomotapyodOceanuIndyjskiego
szoneńscywładcyjużwXVIwiekudosyćkonsekwentniedążyli
dopodjęciawymianyzPortugalczykamizapośrednictwemszlaku
handlowego,biegnącegoprzezpółnocnączęśćwyżyny
zimbabwańskiejdoSofali.Zwracauwagędużaenergia,jakąobie
strony–afrykańskaiportugalska–odsamegopoczątkuwykazywały
wtejsprawie.PortugalczycywylądowaliwSofaliwewrześniu1505
roku,awmaju1506rokuopanowalitoportowemiasto.Jużkilka
