Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
rałw1944rokuwwieku61latwprzytułkuwpodwarszawskiejGórze
Kalwariiniktonimniepamiętał.
RenesanstwórczościpisarzazapoczątkowałRomanZrębowicz,
któryw1961rokunałamach„RuchuLiterackiego”opublikowałar-
tykułpt.„Zapomnianyekspresjonista”.Przypominającksiążkęz1910
rokuZrębowicztakjącharakteryzuje:
„PierwszyutwórJaworskiegotoszeregnowelskomponowanych
narubieżydwóchświatów–jawyisnu,obłęduirzeczywistości,
świadomościipodświadomychurojeń.Zespalaigodziteświatyrytm
inastrójmaniactwa”.
ZrębowiczwspominatakżeliczneprzyjaźnieJaworskiego,
zwłaszczazWitkiewiczemiWojtkiewiczem.Piszeoniezwykłej,fa-
scynującejosobowościpisarza.
WczterylatapóźniejukazałasięmonografiatwórczościWitol-
daWojtkiewiczapióraWiesławaJuszczaka(„Wojtkiewiczinowa
sztuka”,Warszawa1965).IdąctropemPotockiegonatematzwiąz-
kówartystycznychpomiędzyJaworskimaWojtkiewiczem,Juszczak
analizujeniektórezobrazóworazrysunkówWojtkiewiczapodkątem
ichwpływunapisarstwoautora„BanidoktoraLipka”.Zasługaauto-
ramonografiipolegagłównienaprzypomnieniupostaciJaworskiego
iukazaniujejwkontekścieliteraturymodernistycznejoraznatleprą-
dówkulturalnychtamtejepoki.
Prawdziwymewenementemwzakresieodrodzeniatwórczościpi-
sarzabyłainnamonografia,tymrazemhistorykaliteraturyzUniwer-
sytetuWarszawskiego,AndrzejaZ.Makowieckiego.Tenspecjalista
odmodernizmuorazdwudziestoleciamiędzywojennegonapisałpo-
pularną,wydanąwserii„BibliotekaPolonistyki”przezWydawnictwa
SzkolneiPedagogiczneksiążkę„MłodaPolska”(Warszawa1971),
wktórejdokonałobszernegoomówieniapisarstwaJaworskiegosta-
wiającgowyżejoduznanychprzedstawicielitamtegookresutakich
jakJerzyŻuławskiczyAdolfNowaczyński.Koncentrującsięwłaśnie
na„Historiimaniaków”Makowieckistwierdza:
„Sąoneświadectwemnietylkoodnowieniamodeluprozygrote-
skowejznanejjużwcześniejwliteraturze,aletakżeujawniających
sięnapoczątkuwiekuXXtendencjiekspresjonistycznych.Jaworski
13
