Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sprawiedliwośćilustracjawkrajachpostkomunistycznych
41
turowym”,powszechneżądaniezakazudostępubyłychfunkcjonariuszy
władzkomunistycznychdożyciapublicznegoprzybierałonasileibyło
wykorzystywaneprzezelitypolitycznewwyścigudowładzylOstatecznie
oprzyjęciuustawylustracyjnejzadecydowałazdolnośćelitdobudowania
koalicjiustawodawczejl
Jednakwciążjeszczewwiedzynatematpolitykisprawiedliwościokre-
suprzejściowegowEuropieWschodniejistniejąlukilZaprezentowane
powyżejmodeleskupiająsięwyłącznienaczynnikachwewnętrznych,po-
mijającrolęwpływówzewnętrznychlWcześniejszebadaniawskazałyna
wyraźnezjawiskodyfuzjicharakterystycznedlapoczątkowegostadium
okresuprzejściowegoobejmującegoreformyinstytucjonalnewEuropie
WschodniejlCowięcej,analizyzespołudotycząceCzech,PolskiiWęgier
wskazują,żelustracyjnedoświadczeniasąsiadówmogływpłynąćnadecy-
zjewewnętrzewtymobszarzepolityki8lRola,jakąodegrałyorganizacje
międzynarodowe(bywymienićtylkoHelsinkiWatch,UnięEuropejską
iRadęEuropy),orazwydarzeniawinnychkrajach(nplpuczsierpniowy
wMoskwiew1991roku)pozostającozaskakującepozazasięgiem
zainteresowaniabadaczy9l
Nawetjeślizałożymy,żeczynnikiwewnętrznegłównymideter-
minantamiwpływającyminaprzyjęcieicharakterprawalustracyjnego,
wdalszymciągutrudnowyjaśnićprzypadki,wktórychustawyzostały
przezparlamentprzyjęte,alekrajwdalszymciąguniewypracowałpoli-
tycznychnarzędzikoniecznychdowyegzekwowaniahistorycznejsprawie-
dliwościlBardzoniewieleuwagipoświęconoanaliziecyklużyciaustawy
potym,jakzostałaprzyjętaprzezustawodawcę,tznlnieodpowiedziano
napytanie,wjakisposóbstajesięprawemobowiązującymwcałymkra-
juifunkcjonujemimooporujejprzeciwnikówlNowszebadaniazaczęły
ujawniaćinformacjenatematroliwładzysądowniczej,szczególniesądów,
wunieważnianiuustawlustracyjnychlubkonkretnychprzepisówdoty-
czącychnprześwietlania”iujawnianiadawnychagentówsłużbspecjal-
nych10lNiewielewiemyjednakopowodachdanegopostępowaniaoraz
8Williamsiinl,dzlcytl
9ZoblmlinlRalucaUrsachi,InSearchofaTheoreticalFrameworkofTransitionalJusti-
ce:TowardaDynamicModel,w:LustrationandConsolidationofDemocracyandtheRuleof
LawinCentralEurope,redlVladimíraDvořákováandAnđelkoMilardović,CentarzaPo-
litoloskaIstrazivanja,Zagreb2007,ssl65–83lWjednejznowszychpracHorne(dzlcytl)
analizujeorzeczeniaprawneEuropejskiegoTrybunałuPrawCzłowiekaorazMiędzynaro-
dowejOrganizacjiPracylWynikijejanalizywskazują,żewbrewstwierdzeniomoponen-
tów,głównąkwestiąistotnądlatychorganizacjiniejestlegalność,aleszansenauczciwe
wdrożenieustawodawstwalustracyjnegol
10LászlóSólyom,TheRoleofConstitutionalCourtsintheTransitiontoDemocracy,nIn-
ternationalSociology”2003,nr(18)1(marzec),ssl133–161l