Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Sprawiedliwośćilustracjawkrajachpostkomunistycznych
43
mowaneprzezpolitykówwkwestiilustracjiwpływmajątakżegracze
międzynarodowi,którzymogązniechęcaćdopolitykilustracyjnej,jako
środkanieliberalnego,lubwydarzenia,którekatalizująjejprzyjęciewśród
narastającychobawprzedmożliwymkomunistycznymodweteml
Nakierunekrozwojupolitykiporoku1989wpłynąłsampoczątek
transformacjiorazrelacjamiędzyustępującąwładząanowymielitamil
Wyłonieniesięideisystemulustracyjnegomożnapowiązaćznodejściem
reżimuautorytarnego”13lZauważono,iżnagłeirewolucyjnezmianywła-
dzysprzyjająbardziejintensywnymiradykalnympróbomodwetu14lTam,
gdziekomuniścikontrolowaliprocestransformacji,aopozycjaprodemo-
kratycznabyłasłaba,urzędującawładzawygrałapierwszewyborylZaśje-
ślimiędzyumiarkowanymiprzedstawicielamitakodchodzącegoreżimu,
jakiobozuantykomunistycznegodochodziłodonegocjacji,pojawiałysię
szansenazagwarantowaniepolitykiprzebaczeniaizapomnienialJednak
samsposób,wjakirozpoczynasiętransformacja,wpływatakżenato,jak
społeczeństwooceniasprawiedliwośćitransparentnośćtychnegocjacjil
Krytycznaocenamożenasilićsięnapóźniejszychetapachtransformacji,
jeślispołeczeństwozaczniekojarzyćporażkiokresuprzejściowegozjego
npodejrzanie”spokojnympoczątkiemwlatach1989–1990lWniektórych
krajachspołeczeństwodowiedziałosięoukładachzapewniającychochro-
nębyłymurzędnikomkomunistycznym,którzyokradalikraj,czerpali
korzyścizudziałuwsystemieminionejwładzy,aleniezostaliukaranil
Wtakichprzypadkachżądanielustracjistopniowonarastanapóźniej-
szychetapachtransformacjil
Iwreszcie,ustawyprzyjęteprzezparlamentmogązostaćunieważnione
lubznaczącozmodyfikowaneprzezsądownictwolModelprzedstawiony
nawykresie1luwzględniamożliwośćtakiegorozwojusytuacjilSugeruje,
żenaprzyjęciemechanizmówlustracyjnychwpływmająsądy,których
roląjestrozstrzyganieproblemów,gdykonstytucjonalnośćustawodaw-
stwajestkwestionowanaprzezprezydenta,grupęposłówlubobywatelil
Decyzjasędziówmożezależećodstopniaichniezależnościodwpływów
politycznychlImbardziejsędziowiesązależniodpolitykówwkwestiach
związanychzichmianowaniemikadencją,tymmniejprawdopodobne
jestto,żesądunieważniustawęparlamentulubodrzuciwniosekprezy-
dentalKwestiatastanowikonieczneuzupełnienieistniejącychmodeli,
ponieważnieobjaśniająonefluktuacjizwiązanychzpolitykąlustracyj-
nąwposzczególnychkrajachlWystępującadośćczęstonaprzemienność
rządówpartiiprodemokratycznychieks-komunistycznychprowadziłado
13ZoblDavid,dzlcytl
14ZoblClCharlesBertschi,LustrationandtheTransitiontoDemocracy:TheCasesofPo-
landandBulgaria,nEastEuropeanQuarterly”1994,nr(28)4(zima),ssl435–451l
