Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HODOWLA,CHÓWIUŻYTKOWANIEKÓZ
państwwiodących,jeślichodzioskalęużytkowaniakózwtymkierunku.
Podejmowanesąrównieżpróbyrozwinięciakierunkumięsnegokóz(Niż-
nikowskiiin.,2006).
WAfrycemamydoczynieniagłówniezkierunkiemmięsnym,wmniej-
szymzakresiemlecznymoraz–dośćpowszechnie–zwszechstronnie
użytkowym.Przeważajątuformyutrzymaniaekstensywnego,wzwiązku
ztymużytkowaniemlecznestosowanejestwmniejszymzakresie.Nato-
miastwAzjiwystępujedośćdużezróżnicowaniekierunkówużytkowych.
Dominująkierunkiwełnisty(MałaAzja),puchowy(Kaszmir,PogórzeHi-
malajów)orazmięsny.Wniewielkimzakresiekozysąużytkowanerównież
mlecznie.Ztegowzględukierunekogólnoużytkowynatymkontynencie
jestbardzorozpowszechniony(SpäthiThume,2000;Nowickiiin.,1999).
NakontynentachobuAmerykwystępujegłówniekierunekmięsny
iogólnoużytkowy,wmarginalnymzakresiemleczny(AmerykaPołudnio-
wa),natomiastpodobniejakwAzjibardzorozpowszechniłsiękierunek
wszechstronnieużytkowy.Towłaśnietutajkozywykorzystywanesąrów-
nieżjakozwierzętajuczne,bardzodobrzeznoszącewarunkiwysokogór-
skie.Mimoiżprzenosząniewielkieładunki(ok.8–12kg),toichpomoc
wwarunkachmniejszejkoncentracjitlenuwpowietrzujestznacząca.Kon-
tynentpółnocnoamerykańskijestzdominowanyprzezkierunekogólno-
użytkowy,mlecznyimięsny.Stosunkowoniewielkieznaczeniechowukóz
możnasięodnotowaćwAustralii.
Taróżnorodnośćowocujeogromnąliczebnościąraszwierząttegogatun-
ku.Mason(1996)podawałliczbęponad400raskóznaświecie.Ztegoteż
względucharakterystykiposzczególnychkierunkówużytkowychprzedsta-
wiaćnależynakonkretnychprzykładach,któreumożliwiąocenęzakresu
użytkowaniatychzwierząt.
3.2.
Mlecznykierunekużytkowy
WEuropiechówkózkojarzonyjestgłówniezmlecznymkierunkiemużyt-
kowym.Wtymzakresiestosunkowowielemożnazaczerpnąćzdorobku
hodowlanegopaństwalpejskich.TowłaśniewtymregionieEuropyuda-
łosięwytworzyćwieleraskóz,którezostałyrozprzestrzenionenacały
kontynent,anastępniepozajegogranice.Przedstawicielamiwiodącymisą
kozysaaneńskieialpejskie,znanerównieżwnaszymkraju.Ichhistoria
wiążesięzregionemAlp,wktórymmleczneużytkowanienietylkokóz
stanowielementtradycjimiejscowejludności(Zootechnicznysłownik…,
1965;Nowickiiin.,1999;SpäthiThume,2000).
38