Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
byćmożejestjedyniemetaforą,aznaczeniejestjedyniefikcją,któramożna
bezszkodywyeliminowaćzteoriiwyjaśniającejfunkcjonowaniejęzyka.
Wyobraźmysobie,żesłyszymypewnąwypowiedźwjęzykupol-
skim.Wwiększościprzypadkówniemapotrzebyzastanawiaćsięnad
znaczeniamisłów,czyteżuświadamiaćsobieichznaczeń,gdyżsłysząc
pewnesłowazazwyczajpoprostuwiemy,ocochodzinaszemuroz-
mówcy.Cowięcej,nieuświadamiamysobiezazwyczajnawettego,że
danąwypowiedźrozumiemy,gdyżzrozumiaładlanaswypowiedźjest
wpewnymsensieflprzezroczystafl.Podobniegdymówięcośwznanym
sobiejęzyku-wtakimprzypadkurównieżniezastanawiamsięzazwy-
czaj,coznacząmojesłowa.Wystarczy,żeosiągamcele,któreprzed
sobąpostawiłem,informujękogośoczymś,pytamocoś,proszęocoś
itp.Również,gdyczytamprostytekstliteracki,którymnieinteresuje
iktórybeztrudurozumiem,niemuszęodwoływaćsiędoznaczeńsłów
izdań,ograniczającsięjedyniedośledzeniaakcji.Czywtakichprzy-
padkachmożnazatemmówićoflchwytaniuflznaczeń?Byćmożezna-
czeniewyrażenianiemusibyćrozumianejakoprzedmiotświadomego
aktupsychicznego,leczjedyniejakoużycietegowyrażenia.Stano-
wiskołącząceznaczeniezużyciemprzypisywanejestWittgensteinowi,
którywDociekaniachfilozoficznych24utożsamiłznaczeniewyrażenia
zesposobemjegoużyciawjęzyku25.
Bezwzględunato,jakimflbytemflbyłobyznaczenie,znaczeniekon-
kretnegowyrażeniabyłobyreprezentowaneprzezto,wjakisposóbuży-
wasiętegowyrażeniawdanymjęzyku.Stwierdzenietonierozwiązuje
jednaksprawy,gdyżwyrażenieflsposóbużyciaflniejestanijasne,ani
jednoznaczne.Teoriaznaczenia,któraodwołujesiędoużyciawyrażeń
wjęzyku,musiokreślić,któreflcechyflużyciawyrażeńcharakteryzują
24
Zob.Wittgenstein2000.
25
Wartowtymmiejscuzauważyć,żeterminynużyciewyrażenianinsposóbużyciawyraże-
niansąniezwykleniejasne.Wszczególnościużyciewyrażeniamożebyćutożsamione
zpewnymaktempsychicznym.Podanewyżejprzykładymiałynacelupodkreślenietego,
żeznaczenianiemusząbyćprzedmiotemaktówpsychicznych,charakteryzującychsię
nnatężeniemuwagin.
26
