Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
24
ROZDZIAŁI
Kategorięobywatelstwaanalizowaćmożnanakilkupłaszczyznach.Podejście
normatywnesytuujekwestięobywatelstwawramachikonstruujejejcharakter
napodstawieprzepisówprawapozytywnego.Mowawtymujęciuoprawnejwięzi
jednostkizewspólnotą.Obywateljestwyposażonywokreśloneprawaiwolności
orazpodlegaobowiązkomwobecwspólnotyiciężaromponoszonymnajejrzecz.
Statusjednostkijestokreślonypoprzezprzynależnośćdowspólnotypolitycznej.
Wujęciupolitycznymterminobywatelstwastosujesięzazwyczajdoopisustop-
nia,poziomu,zakresuiformaktywnościpolitycznejjednostek22.Wtymrozumie-
niuobywatelstwojestpochodneodczuwanejidentyfikacjizewspólnotąipociąga
zasobąmoralnynakazuczestniczeniawjejżyciu.Wtejkonwencjipodstawąsys-
temudemokratycznegojestaktywnyobywatel.
Lokalneuwarunkowaniaspołeczno-kulturoweorazrodzącasięnowatożsa-
mośćlokalnanieopierasięjużwyłącznienaprzywiązaniudohistoriiitradycji
terytorium,alejestwzmocnionapoprzezmożliwości,jakiedanemiejsceoferuje
(zasoby).Współczesnyobywatellokalnejspołecznościwyznajenowewartości
orazreprezentujeodmienneniżdawniejpostawy23.
Wklasycznymujęciuprzyjmujesię,żetożsamośćlokalnamawielewymia-
rów24istanowiodmianętożsamościspołecznejikulturowejopartejnatradycji,
odnoszącejsiędowyznaczonegoidelimitowanegoterytoriumijegospecyficznych
cechspołecznych,kulturowych,gospodarczychoraztopograficznych,wyróżnia-
jącychgospośródinnychterytoriów.Aktualniekształtującasięnowatożsamość
lokalnadajeasumptdowytworzeniasięnowegotypuobywatelstwaodnajdującego
sięwwymiarzelokalnym.Wdyskursienaukowymdoopisuiwyjaśnianiatych
procesówspołeczno-politycznychjeststosowanepojęcieobywatelstwalokalnego
lubmiejskiego,wramachszerszejkategoriiobywatelstwawielopoziomowego.
ZjawiskowyłaniającegosięwXXIw.nowegoobywatelstwamiejskiego(urban
citizenship,citoyennetélocale,cittadinanzalocale/amministrativa)jestpochodną
procesówglobalizacji,któreoddziałująizmieniająsferępolityki(gospodarki,
22A.Bodnar,Obywatelstwowielopoziomowe.Statusjednostkiweuropejskiejprzestrzeni
konstytucyjnej,Warszawa2008,s.22–23.
23J.Wódz,Aktywnośćlokalna,obywatelstwolokalne,politykanaszczeblulokalnym,[wo]
Samoorganizacjaspołeczeństwapolskiego:IIIsektoriwspólnotylokalnewjednoczącejsięEuro-
pie,(red.)P.Glińskiiin.,Warszawa2004,s.222–238;J.KurczewskiLokalnespołeczeństwo
obywatelskie,[wo]Lokalnespołecznościobywatelskie,(red.)J.Kurczewski,Warszawa2003,
s.252–283.
24Psychologiczny,socjologiczny,ekonomiczny,polityczny,historyczny,antropologiczny
ietnograficzny,kulturowy,geograficzny,ekologicznyiin.Zob.A.Śliz,Wkręguspołeczeń-
stwaobywatelskiego,[wo]Obywatelwlokalnejspołeczności.Studiaiszkicesocjologiczne,(red.)
M.S.Szczepański,A.Śliz,Tychy–Opole2004;A.Śliz,S.M.Szczepański,Krainaszczęśliwości
czymiejsceprzeklęte?Dwiedekadypolskiejtransformacjiwoglądziesocjologicznym,[wo]Czy
koniecsocjalizmu?Polskatransformacjawteoriachsocjologicznych,(red.)A.Śliz,M.S.Szcze-
pański,WydawnictwoNaukoweScholar,Warszawa2008;B.Skrzypczak(red.),Rewitalizacja
społeczna.Odaktywnościdorozwojulokalnego,EFS,Radom2012,s.13.
