Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
4.geograficzneuwarunkowaniaobieguwodYwPolsce
stopniuosadyplioceńskieimioceńskie.Najmłodszy-
miutworami,pokrywającymiprawie80%powierzch-
niPolski,sąosadyepokiplejstocenuiholocenu,zde-
ponowanepodczaszlodowaceńczwartorzędowych
(Kowalski2007).
Platformawschodnioeuropejskajestnajstarszą
strukturągeologicznąPolski,którawystępujenaob-
szarzePolskipółnocno-wschodniej.Należydotar-
czykrystalicznejpokrywającejobszarcałejEuropy
Wschodniej.Tworząjąskałymagmowewiekuarcha-
icznegoiproterozoicznego,silniezmetamorfizowane.
Podwpływemfałdowańprekambryjskichplatforma
wschodnioeuropejskanaobszarzePolskiukształto-
wanazostaławformienastępującychposobiewy-
niesieńiobniżeń.Odpółnocywystępująkolejno:wy-
niesienieŁeby(WŁ),obniżenienadbałtyckie(OB),
wyniesieniemazursko-suwalskie(WMS),obniżenie
podlaskie(OP),wyniesienieSławatycziobniżenie
nadbużańskie(ON,rys.4.1.2).Tarczakrystaliczna
platformywschodnioeuropejskiejzostałaprzykryta
płytąosadowązbudowanągłówniezutworówme-
zozoicznychiosadówkenozoicznych.Wpłycieosa-
dowejspotykasięlukistratygraficznezokresów,
wktórychobszartenbyłlądemipodlegałprocesom
erozyjnym.
Sudetysązaliczanedonajstarszychobszarówgór-
skichwEuropie.Rozciągająsięwzdłużpołudniowo-
-zachodniejgranicyPolski,odBramyMorawskiej
doŁużyckiej.Archaiczneiproterozoiczneutwory
krystalicznepodwpływemwielokrotnychfałdowań
zostałysilniezmetamorfizowane,tworzącłupkikry-
staliczne,serpentynity,gnejsy,marmury(rys.4.1.3).
NapoczątkuerypaleozoicznejSudetyzostałyzala-
neprzezmorze,nadniektóregotworzyłysięosady
SZCZECIN
1.
2.
3.
4.
5.
6.
ZIELONAGÓRA
WROCŁAW
7.
8.
9.
POZNAŃ
BYDGOSZCZ
10.
12.
11.
OPOLE
GDAŃSK
ŁÓDŹ
KRAKÓW
KIELCE
0
OLSZTYN
50
WARSZAWA
100
RZESZÓW
LUBLIN
BIAŁYSTOK
200km
Red.iwyk.:P.Matulewski,A.Bartnik
Rys.4.1.1.MapatektonicznaPolski
Objaśnienia:1–rzeki;2–granicapaństwa;3–miastawojewódzkie;4–nasunięcia;5–uskoki;6–strefaT-T;7–zapadliskoorogeniczne
przedgórskie;8–orogenezaalpejska;9–platformapaleozoiczna;10–orogenezahercyńska(waryscyjska);11–orogenezakaledońska;
12–platformaprekambryjska
Źródło:Żelaźniewicziin.2011(uproszczone)
24
