Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
CZĘŚĆI
rówzachowańwstawiamydozestawuwarunkówokreślającychnaszedzia-
łania.Nawyższypoziomindywidualizmuprzechodzimywtedy,kiedyodrzu-
camyznacznączęśćnorm,róliwzorówokreślającychdanepoledziałania.Jest
topoziomDartysty-nowatoraD.Indywidualistategopokrojujestbardziej
zorientowanynasiebie,pielęgnacjęswojejautentyczności
8
,wartościwspólne
wszystkimograniczadoniezbędnegominimum.Jeżelitakiindywidualistajest
skłonnyprzyznawaćinnymtakiesameprawajaksobie(aleprzecieżniemusi
takbyć),wówczaswspólnedlawszystkichiwszystkichobowiązującenormy
redukująsiędowolności,równości.Postulatautentycznościzobowiązujedo
tego,byżyćDwzgodziezesobąD
9
,odrzucającwszystkienormyiwzory,które
wtymprzeszkadzają.
Jednakniewszyscyprzecieżmogąipowinniżyćjakartyści.Niewszyscy
mogąipotrafiątworzyćcośautentycznegoiwartościowego.Niejesttomodel
dlawszystkich,nawetjeślitakbardzosugerujesiętowmediachireklamie.Co
więcej,niekażdytwórca,niekażdyuznanyartystamusibyćnowatorem,
obrazoburcą,przełamującymobowiązującekanony.Ajednakwwypowie-
dziachkrytykówlepszychigorszychjakmantrapowtarzanejestkryterium
nowatorstwaDwypowiedziartystycznejD,bycienapograniczudziedzin,poza
mainstreamem...Transgresjawsztuce,przełamywaniebarierikanonów,
którychdawnojużniema,stajesiędziałalnościącorazbardziejbanalnąinud-
ną.Icogorsza,odrywatosztukęodprzygotowanegonawetodbiorcy
10
.Ale
mniejszaosztukę.Niechsobiezniąbędziejakchce.Problemwtym,żecoraz
więcejindywidualistówwewspółczesnymwydaniuchceżyćispełniaćsięjako
artyści,jakowielcytwórcy.Demokratyzacja,upowszechnianiesiętakiego
wzoruniezdajesięnajlepszympomysłem.Kiedywszyscyzacznąsięrealizować
ispełniaćnaswójjedynyiszczególnysposób,światsięposypieirozleci.Nawet
Facebookmożetegoniewytrzymać
11
.Rynekireklamawspierająjakiśpas-
8
Ch.Taylor,Etykaautentyczności,tłum.A.Pawelec,Znak,Kraków2002.
9
Wgruncierzeczyniewiadomo,cotoznaczy:możenieznaczyćnicalbooznaczaćzajęcienacałe
życie.Idużopracynadsobą,jeśliprzezautentyczneżycierozumiećwypracowaniesensudla
swojegożyciaikierowaniesiętymwswoimpostępowaniu.
10
Kiedyoglądamyobrazy,powiedzmyCaravaggia,VermeeraczyRembrandta,iodbieramyje
jakowielkąsztukę,rejestrujemyichpięknoczytrafnośćwodwzorowaniujakichścechżycia,to
niemyślimyprzedewszystkimonowatorstwie,przełamywaniukanonów.Ewentualnarefleksja
owarsztacieprzychodzipóz
·niej,choćniejestkonieczna.Cośodbieramyjakosztukępoprzez
wrażeniaestetyczne,odczuciepiękna,któremożepojawićsiętakżeprzyoglądaniukrajobrazu,
jeziora,morza,gór(Nabokovnapisał,żesztukatopięknoismutek).Żadneprzełamywanie
kanonówniejesttupotrzebne.Nowatorstwo,transgresjatosąrzeczydlakrytyków,których
jeststanowczozadużo,którzymówiąstanowczozadużoidlaktórychsztukaniejestinie
powinnabyćtworzona.
11
Kiedypiszęowolnościiindywidualizmie,przychodziminamyślWojciechKarpiński,eseista
ipisarzdużegoformatu,niestetymniejjużobecnynasceniepublicznej.Wczasachkomunizmu
jednązjegozasługbyłopisanieotwórcachemigracyjnych,międzyinnymiMiłoszu,
Gombrowiczu,Czapskim.Ichczytanie_nacokilkakrotniezwracałuwagęwswoichtekstach_
