Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
RomanBäcker
Narodowegoczasówrewolucji.Półkolistasalazmuszaładozajmowaniamiejsc
zgodniezprzynależnościąpartyjnąbądź/iklubową,atymsamymdoustalania
zinnymiugrupowaniami,gdziebędziesięzasiadało.Bliskośćluboddalenie
politycznedecydowałyzatemosąsiedztwiebądźbrakustycznościnasaliobrad
parlamentarnych.
Wbrewpoglądomznacznejczęścipolitologów,bardzoszczegółowowyar-
tykułowanymprzezNorbertaBobbio7,nieuważam,bytokryteriumpodziału
miałojakiekolwiekwiększeznaczenieniżautoidentyfikacyjne,kontekstualne
itemporalne.Zmianaukładusiłpolitycznych,pojawieniesięnowegoaktora,
nowychkwestii,atymbardziejnowychpodziałówsocjopolitycznychoznaczają
rekonfiguracjęukładupodmiotówparlamentarnychizmuszajądotworzenia
zupełnienowychustaleńnatemattego,cojestprawicą,lewicączycentrum.Tym
samymdiadalewica-prawica(czybardziejjejrozbudowanaforma)niemoże
byćtraktowanajakoantynomicznyukładkategorii,niejestbowiemmożliwe
określenieobowiązującegowewszystkichprzypadkachzestawucechprawicy
czylewicy8.
Tymsamymniewystarczakrytykapodziałuprawica-lewicajakosprowadza-
jącegoideepolitycznetylkodojednegowymiaru9.Każdatypologiajednokry-
terialnaodzwierciedlajednopłaszczyznowąrzeczywistość.Owielegorszejest
to,żerozróżnienienaprawicęilewicęniespecyfikujepłaszczyzny-dotyczy
wszelkichmożliwychkwestiispornych(czywwęższymrozumieniu-podzia-
łówsocjopolitycznych),któresąistotnedlawiększościreżimówparlamentar-
nych.Wartoprzytymzauważyć,iżdlabrytyjskiegosystemuparlamentarnego
rozróżnienienaprawicęilewicędotyczywyłączniepartii,alejużniesystemu
partyjnego.
Wzwiązkuztymtworzeniespektrówprawicy-lewicyobejmującychugrupo-
waniapozaparlamentarnebądźodrzucającychporządekparlamentarnywkształ-
ciepodkowyozbliżającychsiędosiebieekstremachmożejedyniepokazywać
zbieżnośćbazowychwartościugrupowańznajdującychsięwcentrumoraz
zdrugiejstrony-naobuperyferiach
10
.Niewskazujejednakwżadensposób,
naczymtarozbieżnośćizdrugiejstronyzbieżnośćpolega.
Owielebardziejuzasadnionezewzględunaprzydatnośćanalitycznąjest
używanieszczegółowychkryteriówpodziałumyślipolitycznej,azwłaszczadok-
7
N.Bobbio,Prawicailewica,Kraków1996.
8
Szerzej:R.Bäcker,Nietradycyjnateoriapolityki,Toruń2011.
9
A.Heywood,Ideologiepolityczne.Wprowadzenie,Warszawa2007,s.31.
10
Ibidem,s.31.
