Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
36
Cechywpaństwiebrandenbursko-pruskimodpołowyXVII...
dów.Procestenmógłnaturalniepostępowaćtakżewodwrotnąstronę–
poszczególne,wyspecjalizowaneorganizacje,wprzypadkupogarszającej
siękoniunktury,łączyłysię,tworząccechoszerszymspektrumdziałalno-
ści,jakwprzypadkugryfińskichpiekarzyLos-iFastbäckerw1705roku65.
Wokolicach,gdziesąsiadowałyzesobąmałemiasteczka,niekiedyteż
ulokowanewokółjednegowiększego,mistrzowieskupialisięwewspól-
nychorganizacjachocharakterzerozproszonym66.Dlaprzykładuw1624
rokucechkotlarzyzsiedzibągłównąwSzczeciniezrzeszałmistrzówze
Szczecina,Stargardu,Goleniowa,Słupska,Sławna,Kołobrzegu,Gryfic,
Koszalina,Gryfina,PasewalkuiAnklam67.Innymrozwiązaniemwprzy-
padkumistrzówzbytnielicznych,bystworzyćkorporacjęlubreprezentu-
jącychrzadkielubnowerzemiosło,byłainstytucjawolnychmistrzów68.
Strukturacechówrzemieślniczychbyłaprzejrzystaizorganizowana
hierarchicznie69.Naczelekorporacjistalistarsimistrzowie(Altmeistern)70.
Przeważniebyłoichdwóchdoczterech,sporadyczniesześciu71.Starsi
sprawowaliniejakodwiefunkcje.Nadzorowalisprawycałejspołeczności,
rozsądzalispory,podejmowaliostatecznedecyzjedotyczącezakupusurow-
ców,produkcjiczysprzedaży,przyjmowalinowychmistrzów,poświadczali
wszelkiedokumenty,atakżereprezentowalicechwobecwładzmiejskich
iurzędnikówadministracjipaństwowej.Jednocześniebyliwpewnymsensie
65
APSzczecin,CechymiastaGryfino,sygn.4.
66
F.Leśniak,RzemieślnicyikupcywKrośnie,Kraków1999,s.21.
67
O.Blümcke,DieHandwerkszünfte…,s.109.
68
APSzczecin,AKS,sygn.II/519,s.164–182;CechymiastaKołobrzeg,19;O.Blümcke,
DieHandwerkszünfte…,s.119;S.Rzeszowski,WażniejszemomentydziejówGryfic…,
s.28;A.Stachoń,Mistrzowieigły…,s.62;B.Wachowiak,A.Kamiński(współudział),
DziejeBrandenburgii-Prusnaproguczasównowożytnych(1500–1701),Poznań2001,
s.482.
69
Wartowtymmiejscuzauważyć,żewyjątekstanowiłykorporacjeocharakterze
usługowym,anierzemieślniczym,wktórychczęstonietworzonotegotypuhierar-
chii–niekiedywstatutachcałkowiciebrakwzmianekoczeladnikachczyuczniach.
Z.Kropidłowski,Samopomocwkorporacjach…,s.98.
70
O.Blümcke,DieHandwerkszünfte…,s.182.WSzczeciniewXVIw.dożywotnio
działalistarsiwcechachmurarzy,krawcówczykuśnierzy,przez6latustolarzy,
wwiększościpozostałychcechówprzezrok.
71
APSzczecin,CechymiastaStargard,68,pkt.16;WSłupsku,KoszalinieiBobolicach
wybieranopodwóchnajstarszychistarszych,wGryficachzaś,wcechumłynarzy–po
trzech.APSzczecin,CechymiastaSłupsk,sygn.3;CechymiastaKoszalin,sygn.9;
CechymiastaBobolice,sygn.4;AktamiastaGryfice,sygn.284.Por.Z.Kropidłowski,
Samopomocwkorporacjach…,s.61.
