Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.Gotyckiepierścieniezinskrypcjami,odkrytewGdańskuiokolicach
13
naoprawiekamienia,zwłaszczaodspodu,oraznaspecjalniewmontowanych
(wykutychlubodlanych)płytkach.
Napisynapierścieniachgotyckichsporządzanebyłyróżnymimetodami,
uzależnionymiodsposobuwykonaniapierścienia.Najczęściejnapisyodlewano
wrazzcałymprzedmiotemlubgrawerowanoje.
Inskrypcjeumieszczanenapierścieniachgotyckichprzeważniebyływyko-
nywanedośćkonsekwentnieliteramiwybranegoalfabetu,albotylkomajuskułą
gotycką(odXIIIdoXVw.),albowyłącznieminuskułągotycką(odpołowyXIV
dopoczątkówXVIw.).Wepocegotykuwkrajachskandynawskichnapisywy-
konywanotakżeliteramialfabeturunicznego.
Językinskrypcjiumieszczonychnapierścieniachgotyckichbyłprzeważnie
łaciński,napoczątkuXVIwiekuwprowadzanoteżnapisywjęzykachnarodo-
wych,przedewszystkimwAngliiiwNiemczech.
Polskaliteraturaarcheologicznaihistorycznanatematpierścieniśrednio-
wiecznychznapisamijestdośćuboga.Należyjąwłaściwieidentyfkowaćze
zbioremwzmianekoznaleziskach,pozyskanychwtrakciekolejnychekspedycji
archeologicznych.Najbardziejznanympolskimpierścieniemzinskrypcjąjestnie-
wątpliwiezłotypierścieńzeszmaragdembiskupakrakowskiegoMaura,zmar-
łegow1118roku.Wewnątrzjegoobrączkiumieszczononapismajuskułowy,
złożonyzliterkapitałykwadratowej:MAVRVSEP(ISCOPVS)C(RACOVIENSIS).
PrzykładowomożnatupodaćopracowanieAleksandryCoftyogrodziskuśre-
dniowiecznymwBłoniuk.GrodziskaMazowieckiego,wktórymwśródwielu
odkrytychprzedmiotówznalazłsiępierścieńzinskrypcją,datowanynaXIIIwiek.
Obiekttenzostałozdobionytarczkązpostaciąlwa,anajegoszynieumieszczono
napis,złożonyprzynajmniejz6litermajuskułowych:HSBMXO.Senstejin-
skrypcji,sporządzonejczytelnymiliterami,pozostajenadalnieznany.Wartojesz-
czeprzypomniećsłynnypierścieńznalezionynaOstrowiuTumskimweWrocła-
wiu(upowszechnionyprzezJerzegoDowiatanakartachpublikacjiKulturaPolski
średniowiecznejX-XIIIw.).Tekstinskrypcjinatympierścieniuzidentyfkowano
jakopolski:BVDMOVINAVI[K],czyli:Bądźmójnawiek.
WświetnejpublikacjiAmulettundTalisman,ErscheinungsformundGeschichte,
przygotowanejprzeztakwytrawnychautorów,jakLiselotteHansmanniLenz
Kriss-Rettenbeck,odnajdujemywieleinteresującychuwagnatematrolipierście-
ninaprzestrzeniwieków,m.in.takżeobiektówtegotypuzinskrypcjami.Dzięki
zestawowizdjęć(il.769-770,778-780)irysunków(il.790-800)możnazapoznać
sięzmałąpanoramąróżnychtypóweuropejskichzłotych,srebrnychibrązowych
pierścieniśredniowiecznychznapisami.Zdecydowanieprzeważająpierścienie
wformieobrączek,znapisamiumieszczonymizarównonazewnętrznej,jakna
wewnętrznejpowierzchni.Mniejprzykładówdotyczypierścienizkamieniem.
Natychprzedmiotachumieszczanoinskrypcjenaspecjalnieukształtowanejpo-
wierzchni,prostopadłejdopowierzchnipalca.Naprawdopodobnieangielskim
