Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.OGÓLNEWPROWADZENIE
WSZTUKĘINDYJSKĄ
Zamiłowanie,jakimwIndiachdarzysięwszelakieformy
sztukiizdobnictwawidocznejestdlakażdego,ktochoć
wnajmniejszymstopniuzetknąłsięztąkulturą.Ozdabiasię
tuniemalwszystkoiwszędzie–odpałacówiświątyń,
poprzezdomymieszkalne,zwykłeprzedmiotycodziennego
użytku,anazwierzętachprzystrajanychzokazjiświąt
skończywszy.Tospecyficznehinduskie
horrorvacui
każe
zapełniaćnajmniejsząnawetwolnąprzestrzeń,wypełniać
jąchoćbytylkodrobnymelementemdekoracyjnym.
Wgąszczurozmaitychformpokrywającychszczelnieściany
niemalkażdejświątynihinduskiej,widniejązarównopostaci
bóstw,zwykłychludziprzycodziennychzajęciach,
splecionychwmiłosnychusciskachkochanków,jak
ipogrążonychwmedytacjiascetówczyteżscenywalki
zprzerażającymipotworami.Pośródtejróżnorodnościform
dostrzecmożnaitakie,którezupełnieodbiegająodnaszego
zwykłegodoświadczenia–wielorękie,aczasemiwielogłowe
postaci,ludzieozwierzęcychgłowachetc.Tenieprzerwane,
rytmiczneciągipłaskorzeźbzlewająsięzpewnejodległości
wpulsującącałośćsprawiając,żebudowlawydajesiębyć
poprostujedną,wielką,ruchomąrzeźbą.Dlanieoswojonego
ztakąbujnościąiprzepychemEuropejczykamożewydaćsię
tozaskakujące,cowięcej,niekiedynawetwzłymguście.
Niesposóbjestzrozumiećtegozjawiska,niewykraczając
pozajegostronęformalną.Głębokisenssztukiindyjskiej
odsłaniasiędopieropowniknięciuwduchatejkultury,
wspecyficznydlaniejsposóbpostrzeganiaświata.Tylko
poznanierządzącychniąprawidełumożliwidostrzeżenie
punktówwspólnychwtympozornymchaosie,cowięcej,
odsłonijejniezwykłąjednośćispójnośćskrywanątylkopod
płaszczemróżnorodności.
Podstawowympunktemwyjściadlazrozumieniasztuki
indyjskiejjestuzmysłowieniefaktu,żecelemjejnigdynie
byłokreowanieindywidualnychwizjiartystylubteżdążenie
dojaknajwierniejszegooddanianatury.Całaotaczająca
rzeczywistość,wrozumieniuHindusa,jestbowiemjedynie
