Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
PodłożehistorycznekonfliktuoKaszmir
_______________________________________________________________
ju.Niejednokrotniegorzejwykształceniiwcięższejsytuacjimate-
rialnej,byliwcorazwiększejizolacji.Dopierojednakwdrugiejpoło-
wiestulecianiektórzyznichzaczęlipubliczniewskazywaćnanie-
bezpieczeństwo,jakieniesiezesobąpogłębiającasięizolacja,tym
bardziejżejednocześnierozkwitałohinduskieodrodzenie.Natym
tlenarodziłysiętendencjedowalkiozapewnieniemuzułmanom
pewnychprzywilejów.Pierwsząoznakąwzrostupolitycznejaktyw-
nościindyjskichmuzułmanówbyłoutworzenieprzeznich(zazgodą
brytyjską)w1875r.wyższejuczelni-MuhammedanAnglo-Oriental
CollegewAligarh.Głównąmisjątejszkołybyłapielęgnacjaorazroz-
wójkulturyiwartościmuzułmańskich.Jejdziałalnośćwznacznym
stopniuprzyczyniłasiędoutrzymaniaodrębnościmuzułmańskiej
grupyreligijnejwIndiach.Prowadziłotodoseparatyzmu,atakże
wzmagałoskłonnośćdoszukaniaoparciaukolonialnychwładzbry-
tyjskich.Tezkoleiuważaływówczasmuzułmanówzawrogówswych
rządów,podejrzewającichopróbywskrzeszeniadawnejświetności
WielkichMogołów.Potwierdzeniemtakiejpostawysłowahrabie-
goEllenborougha,gubernatorageneralnegoIndii,którywoficjal-
nympiśmiedoLondynuz1842r.twierdził,że„społeczność[muzuł-
manów-przyp.aut.]jestwobecnaszgruntuwrogonastrojona
inasząwłaściwąpolitykąpowinnobyćzjednaniesobiehindusów”11.
Nastawieniebrytyjskiemiałobezpośrednieprzełożenienautratę
politycznychwpływówislamskichduchownychicorazwiększąura-
muzułmanów,uwrażliwionychnawszelkieprzejawydyskrymina-
cjireligijnej.Wtakiejsytuacjizaczęłodochodzićdolicznychzamie-
szekwpółnocnychIndiach.Ruchmuzułmańskirósłwsiłę,ajeden
zjegonajważniejszychprzywódców,SyedAhmadKhan,twierdził,że
hindusiimuzułmanie„dwojgiemoczuIndii”inależąimsiętakie
sameprawa.WwalceoniepostanowiłszukaćpoparciauBrytyjczy-
ków,którzy,jaksięwydawało,stopniowozaczynalisprzyjaćtakim
separatystycznymtendencjom.Dowodemnatomożebyćpowstanie
30grudnia1906r.wDhaceLigiMuzułmańskiej12.Wjejskładweszli
przedstawicieleróżnychśrodowiskmuzułmańskich,anaczelesta-
11Cyt.zatamże,s.224.
12Por.
TheParadoxofIndiaPakistanRelations
,Delhi,September1965,s.6-7;
R.PalmeDutt,
Indiedzisiejsze
,Warszawa1951,s.335.