Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Programowanie-humanistycznakompetencjawspółczesności
27
Przekonanietakiemawsparcieempiryczne,np.wprojekciebudowaniaAtlasu
Poznawczego,nabaziebadańaktywnościmózgu.
Projektowitemuprzyświecajednozałożenie:otym,czydanepojęciemasens,
czyjesttrafne,decydowaćbędzieto,czymożnauzyskaćspecyficzniezwiązany
znimwzorzecpobudzeniamózgu(M.Binder,tamże).
Wracającdokompetencji,przedewszystkimwskazałbymnakompetencjehu-
manistyczne-globalne,sprawczezdolnościintelektualne,pozwalającenainte-
rakcjeczłowiekazeświatemzewnętrznymiwewnętrznym,dlabudowaniaprze-
strzeniiprzedmiotówżyciaczłowieka.
Zatem-ulegającpokusieprecyzyjnegodefiniowania,kompetencjehumani-
stycznerozumiemtutajjako:
zdolnośćdoskutecznego(prakseologia),efektywnego(ekonomia)ispraw-
nego(psychologia)działania/decydowania(skuteczne,efektywneisprawne;
za:Getzels)zgodniezposiadaną,obiektywnieuzasadnionąwiedzą,adekwat-
niedoaktualnychwarunkówzewnętrznychiwewnętrznychpodmiotudziałania
(zob.Dylak,Pęczkowski,Rostańska…1997).
Idącdalej,dostrzegamtrzyrodzajekompetencjihumanistycznych:a)pozna-
wania,b)projektowania/programowaniaorazc)metakompetencje(teostatnie
ułatwiajązajmowaniesię/administrowanieposiadanymijużkompetencjami).
Tapierwszagrupa-bardzoważnajakoukładkompetencjipodstawowychto:
mówienie,czytanie,pisanieirachowanie.
Najstarsząkompetencjąludzkąjest-jaksadzę-mówienie.Mówienieujmuję
turaczejszeroko,totojesttakžespojrzenie/obserwowanie(zob.np.Yugin,2020),
słuchanie,takżeruch:ruchyrąk,głowyicałegociała.Ewolucyjnie-mówienieto
byłonajpierwzapewnewydawaniedźwięku,potemjegoartykułowanieimodulowa-
nie(bazującenasłuchaniuwewnętrznymizewnętrznym)zylidziałaniaopartena
wewnętrznymnarzędziu,jakimjestkrtań.Istotnymelementemtuzachowania
niewerbalnetowarzyszącemówieniu.Sygnałyte(gesty,miny,postawaciała,ruchy
ciała)nadają,aleizmieniająsenswypowiadanychsłówczywydawanychdźwięków
towarzyszących.Jednocześniefizycznereprezentacjetychdźwięków/zachowań
rejestrowanewmózgu-wobwodachneuronalnychjereprezentujących.
Jeżeliwskazanewyżejzachowanianoweczytrudne,toprzyczyniająsiędo
tworzenianowychpołączeńsynaptycznych,copowodujewzrostszybkościobiegu
informacjiwmózgu,wpływającnacałyconnectome(Seugut).Funkcjonalnepo-
wiązaniewszystkichneuronówiobwodówstanowi-wpewnymsensieojedno-
ści/integralnościmózgu.Tocałymózgodpowiadazanaszedziałania,czasami
bardzoszczegółoweikonkretne.Takiepodejściedomózguprezentowanejest
wneurologiiwzasadzieodkilkudziesięciulat(wkształtowaniutakiegopodejściado
interpretacjibudowyifunkcjimózgu,mająswójudziałpolscyneurologowie-Ko-