Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1.Kontekst
Niesłabnieononawetwobliczutakbeznadziejnejsytuacjijakodroczonyna
kilkamiesięcywyrokśmierci.DlategoteżDerridaskłonnyjestwyznać,żejego
pisaniejest„pogrążonewżałobie”,ajego„podstawowympragnieniemniejest
stworzeniedziełafilozoficznegolubdziełasztuki,leczzachowaniepamięci”
(PT,153),którezresztąwynikazestrukturalnejkonieczności,wjakąuwikłane
jestżycie.WinnymmiejscuDerrida,wspominającMichelaFoucaulta,wyzna-
jezresztą,żekochapamięć,co„niejestoryginalne,leczjakkochaćinaczej?”
(RP
,93).Byćmożepragnienietojestwłaśnietym,coDerridanazywa„ruchem
nostalgicznego,żałobnegoliryzmu”(TDI,179),którypieczętujeto,cosięzdarza
lubniezdarza,zachowujeśladprzyżyciuwpamięcizapisu.
Ślad,którypozostawiam,oznaczadlamniezarazemśmierć,któranadchodzi
lubktórajużnadeszła,inadzieję,żetenśladpomniepozostanie.Niejestto
dążeniedonieśmiertelności,leczcośstrukturalnego.Pozostawiamtamposobie
kawałekpapieru,odchodzę,umieram:toniemożliwe,abyopuścićtęstrukturę-
toniezmiennaformamojegożycia.
AVE,33
Skorojednakkażdawypowiedź,każdypozostawionyposobieśladmusi
byćpodporządkowanyowejstrukturalnejiźródłowejkoniecznościprzeżywania
iżałoby,to,jakwspominaDerridajużw1967rokuwOgramatologii,„Wszelki
grafemzistotymacharaktertestamentarny”(OG,104).Polatachdodaje,że
każdezdaniejest„wirtualnietestamentarne”(CFU,265).Podobniewypowia-
dasięzresztąwtrakciedebatywStrasburgu,tymrazemzastępującjedynie
„grafem”słowem„ślad”:„toutetraceestd’essencetestamentaire”(DI,93).Jednakże
wPapiermachinetłumaczy,żechodziowirtualność,która„niepodporządko-
wujesięjużtradycyjnemunamysłowinadtym,comożliwe[dynamis,potentia,
possibilitas]”(PM,307)
4
.Derridamyśliwtymprzypadkuowirtualnościwidmo-
wej,która,odpowiadającstrukturalnemuwymiarowiprzeżywania,zasadzasię
nalogiceśladuiwymykasięprzeztoopozycjiżyciaiśmierciczyteżobecności
inieobecności.Wjednymzwywiadówwspominaono„widmowejwirtualiza-
cji”,któraprzenikakażdesłowo,gramatykę,awkońcujęzyk(izapewneślad)
jako„doświadczenieżycia-śmierci”5.Przeztowszelkieśladynaszychzwiązków
4
Por.PM,114;UB,93.
5
J.Derrida,LanguageIsNeverOwned,in:Idem,SovereigntiesinQuestion:ThePoeticsofPaul
Celan,eds.T.Dutoit,O.Passen,FordhamUniversityPress,NewYork2005,s.104.
30
