Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
InnowacyjnośćregionówpaństwEuropyŚrodkowo-Wschodniej
iadaptacjiinnowacji.Równocześnienaperyferiachnastępujeodpływ
kwalifikowanychpracowników,niepodejmujesięinwestycji,czynniki
produkcjisąwypłukiwanenakorzyśćbiegunówwzrostu.Procesyte
prowadządopolaryzacjirozwojuregionalnego.
Teoriępolaryzacjisektorowejiregionalnejpróbowałpołączyć
A.O.Hirschman(1958).Uważałon,żeprocesypolaryzacjisąkon-
sekwencjąwzrostuizarównopolaryzacjasektorowa,jakiregionalna
wpływanadychotomięwrozwojuregionalnym.Mimoto,wrazzpo-
stępemwzrostupojawiająsięefektyrozprzestrzenianiarozwojuzcen-
trównaperyferie.Hirschmantwierdził,żeprzyspełnieniupewnych
warunków,wdługimokresiemożezaistniećsytuacja,żeoweefekty
przewyższąskutkipolaryzacjiiprocesypogłębianiazróżnicowań
międzyregionalnychmogązostaćwyhamowane.
Kolejnąteoriązwiązanązinnowacjamijestkoncepcjacentrum
iperyferii,zaproponowanaprzezJ.Friedmanna(1973).Wswoich
rozważaniachFriedmannuwzględniłobokczynnikówekonomicznych
równieżczynnikisocjologiczne,psychologiczneipolityczne.Silnezur-
banizowanecentrastwarzająkorzystniejszyklimatdlatworzenia
innowacjiiprzeztorozwijająsięszybciejniżobszarysłabozurbani-
zowane,naktórychinnowacjepojawiająsięrzadko.Ośrodkicen-
tralnedominująnadperyferiamiiprzezswojeinstytucjeorazorgani-
zacjeuzależniająjeodsiebie.Centramająprzeztowiększeszanse
imożliwościkonsolidacjidominującejpozycji(Głąbicka,Grewiński
2005,s.31;Stackelberg,Hahne1998,s.80–84).Ponadtopowoduje
tohierarchicznązależność,cojestodbieranenaperyferiachjako
socjologiczno-psychologicznąświadomość„byciaprowincją”.Zjawisko
tomożeblokowaćrozwójiprowadzićdopowstawaniakonfliktów
międzycentramiiperyferiami.Friedmannuważałprzezto,żeośrodki
centralnepowinnywspomagaćipromowaćrozwójspołeczno-gospo-
darczyrównieżnaperyferiach,takbypojawiłysiękorzystnedlaobu
stronefektysynergii(Lisowski2004,s.313).
Teoriabiegunówwzrostuidyfuzjiinnowacjizwracauwagęna
ośrodkiaglomeracyjnejakomiejsceadaptacjiinnowacjizuwagina
wysokipoziomzurbanizowania,wykwalifikowanezasobyludzkieiin-
frastrukturętechniczną.Teoriata,opracowanaprzezJ.R.Lasuèna
(1973),głosi,żerozwójbiegunówwzrostu,wykształconychpoprzez
adaptacjęinnowacji,zależyodpopytuwewnątrzregionalnego,na
którywpływmaregionalnaaktywnośćeksportowa.Sektoroweire-
gionalnebiegunywzrostupowstająnaobszarach,naktórychproces
29
