Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wdaleszejkolejnościumieściłemrozdziałpoświęconywstępowi
dodrugiej,empirycznejczęścipracy-temu,cosamKisielnazwał
nsprawąwyjątkową”
,dlategoteżrozdziałzatytułowanyzostałwłaśnie
Antysemityzm-„sprawawyjątkowa”.
Wreszciewostatniejczęścirozprawyskupiłemsięnaanalizie
szerokorozumianejproblematykiżydowskiejiantysemityzmie,
natym,jakrysująsięonewDziennikachKisiela.Podkreślamjuż
teraz-wbadaniutejproblematykiDziennikiKisielamniejsądla
mnieważnejakoodbiciepozadziennikowejrzeczywistości,abar-
dziej-jakorzeczywistośćsamawsobie.ZgadzamsięzuwagąNor-
manaDaviesa,któryprzekonuje,żenPonieważokreślenia»anty-
semityzm«używasiędoopisuwszystkiego:odjedynegowswoim
rodzajuludobójstwa-szoah-dodrobnychczyosobistychkon-
fliktówzosobamipochodzeniażydowskiegolubpodejmowanej
wdobrejwierzekrytykipaństwaIzrael,wydajesię,żepotrzebujemy
precyzyjniejszejterminologii”19.Jastawiamsobiejednakskrom-
niejszezadanie.Przywołujętuspecyfikęsytuacjipolskiegoantyse-
mityzmuprzełomulatsześćdziesiątychisiedemdziesiątych,tem-
peraturęsporówwtedywokółantysemityzmutoczonych,aletylko
wtakimstopniu,wjakimpotrzebnajestmionadowyjaśnienia
takiegoczyinnegodziennikowegozapisuKisiela.otóżjeśliistnieje
problem,którynaprzełomielatsześćdziesiątychisiedemdziesią-
tychjednocześniebyłwPolsceistotny,azarazemtaki,októrym
nieto,żeniepisano(bopisano,ajakże!),leczprzedstawianogo
wsposóbzafałszowany,ba,niekiedypoprostuskarykaturowany,
tonapewnojestnimwłaśnieantysemityzm.Wsferzekomunikacji
oficjalnejuciekanosię,wnajlepszymwypadku,doprzemilczania.
Uwagatadotyczytakżetekstówliterackich20.
Wartoprzyokazjizaznaczyć,żetwórczościKisielewskiego,włą-
czającwtojegoDzienniki,poświęconojużnietylko(częstopro-
wokowaneprzezdziennikarzy)pisanewspomnienia,nietylko
syntetyczneartykuły,aleicałepracemonograficzne.Analizowano
wnichKisieloweopisaniekomunizmu,rolęcenzury,widzenie
historii,rozumieniegeopolityki,obrazKościoła,uwaginatemat
liberalizmu,kapitalizmuiekonomii.Zaskakiwaćmusibrakwnich
osobnegoopracowaniaproblematykiżydowskiejiantysemickiej,
którawDziennikachzajmujesporomiejsca.Gwolijasności-nie
zamierzamuzupełniaćliteraturyhistorycznej(wszczególności
takichautorów,jakJerzyEisler,DariuszStolaczyPiotrosęka)lub
_
_
_
_
_
_
19N.Davies:WątekżydowskiwhistoriiEuropy.W:Idem:Europamiędzy
WschodemaZachodem.Przeł.B.Pietrzyk.Kraków2007,s.270.
20Zob.P.Śpiewak:Pamięćpokomunizmie.Gdańsk2005,s.211.
Wstęp
15
