Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
8
InstrumentypolitykizagranicznejUSAwobecpaństwAmerykiŁacińskiej1945–2000
w–postrzeganymprzezpryzmatgryosumiezerowej–świecieibyłobyoczywistąstra-
tądlaStanówZjednoczonychorazcałegoświatazachodniego.Instalacjalewicowego
rząduwktórymśzpaństwzachodniejhemisferymiałabyolbrzymieiniebezpiecznekon-
sekwencjedlabezpieczeństwanarodowegoStanówZjednoczonych3.Temuteżsłużyć
miałyinstrumentypolitykizagranicznej,jakieUSAstosowaływswejpolitycewobec
państwlatynoamerykańskich.Ponieważobszarzachodniejpółkulistanowinajbliższe
sąsiedztwoStanówZjednoczonych,zpunktuwidzeniaichbezpieczeństwajestonnie-
zwykleważny.Wlatach1945–1990towłaśnieprzezpryzmatbezpieczeństwabyłon
postrzeganywStanachZjednoczonych.DobórinstrumentówpolitykizagranicznejUSA
natymobszarzeprzedewszystkimsłużyćmiałtakiemucelowi.Zgodniezesformuło-
wanąprzezGeorge’aKennanadoktrynąpowstrzymywaniakomunizmu,USApowinny
skoncentrowaćswojąpolitykęzagranicznąnaniedopuszczeniudorozprzestrzenianiasię
radzieckichwpływówwświecie4.
CelemniniejszejpracyjestprzedstawienieinstrumentówpolitykizagranicznejSta-
nówZjednoczonychwobecpaństwlatynoamerykańskichwlatach1945–2000.Ponieważ
zdecydowanawiększośćtegookresuzdominowanabyłaprzezzimnowojennąrywaliza-
cję,wszystkieinstrumenty,zapomocąktórychUSArealizowałyswojąlatynoamerykań-
skąpolitykę,służyłyzapewnieniusobiebezpieczeństwaorazpowstrzymywaniuZSRR
imiędzynarodowegokomunizmuwregioniezachodniejpółkuli.Strukturapracyod-
zwierciedlapodziałinstrumentówpolitykizagranicznej,jakizostałprzyjętyprzezAuto-
ra,bymożliwienajlepiejprzedstawićspecyfikępolitykiStanówZjednoczonychwobec
krajówAmerykiŁacińskiej.Oczywiście,jesttowybórsubiektywny,ajegouzasadnienie
znajdujesięwrozdzialepierwszym,poświęconymteoretycznymrozważaniomnate-
matsamejpolitykizagranicznejipojęciajejinstrumentów.Byłotokoniecznezuwa-
ginamnogośćdefinicjiobutychterminów.Dodatkowo,brakjednego,uniwersalnego
kataloguinstrumentówpolitykizagranicznej.Zastosowaniekryteriumprzedmiotowego
pozwoliłowyodrębnićtrzypodstawowekategorieinstrumentówpolitykizagranicznej:
polityczne,militarneiekonomiczne.Charakterstosunkówmiędzyamerykańskichwy-
maga,bydoinstrumentówlatynoamerykańskiejpolitykiUSAzaliczyćtakżeOrganiza-
cjęPaństwAmerykańskich.Każdejztychkategoriipoświęconyjestodrębnyrozdział.
Podstawowymcelem,jakiprzyświecałAutorowiprzyformułowaniutakiejtypologiiin-
strumentówlatynoamerykańskiejpolitykiStanówZjednoczonychwlatach1945–2000,
byłooddaniespecyfikistosunkówUSAzkrajamiAmerykiŁacińskiejiKaraibów.
AnalizaposzczególnychkategoriiinstrumentówpolitykizagranicznejUSAwregio-
nieAmerykiŁacińskiejzaczynasięodprzedstawieniawrozdzialedrugiminstrumentów
ocharakterzepolitycznym.Omówionezostałytutajdwieformy,którymisą:inspiracja
przewrotówpolitycznychorazwsparciedlapartiiiruchówpolitycznych.Obiebyłynie-
zwykleczęstostosowaneprzezStanyZjednoczone,byrealizowaćceleswojejpolityki
wkrajachregionu.Inspiracjęprzewrotówpolitycznychdoskonaleobrazujądwaprzy-
padki:obalenieprezydentaJacoboArbenzawGwatemali(1954r.)orazJoãoGoularta
wBrazylii(1964r.).Chcącyprzeprowadzićniezbędnereformyspołeczno-gospodarcze
3
PeterH.Smith,TalonsoftheEagle.DynamicsofU.S.LatinAmericanRelations,OxfordUniversity
Press,Oxford/NewYork1996,s.163.
4
GeorgeKennan,TheSourcesofSovietConduct,„ForeignAffairs”,July1947,źródło:http://www.
foreignaffairs.org/19470701faessay25403/x/the-sources-of-soviet-conduct.html(30.03.2005).
