Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
16
Wstęp
zewnętrzne,alemilczeniebędąceprzejawemświadomegozachowania
człowiekawzbudzanajwięcejzainteresowanianauki,stanowibowiem
podstawowenarzędziekomunikacjispołecznej.Milczenie-jakopisałto
W
.Heinemann-możebyćwymowne,buntownicze,sprytne,nienaru-
szone;bywateżmilczenieludzizdesperowanychizgorzkniałych2.Fun-
damentalnącechęludzkiegomilczeniawsystemachspołecznychdobrze
ująłP
.Goodman,dostrzegającjegokomplementarnośćwstosunkudo
wyraźnegoformułowaniamyśliipotrzebęprzeciwstawianiasobietych
formdlanajpełniejszegoichzrozumienia(Forhumanbeingssilenceand
speakingarecomplementaryandarebestunderstoodtogether,aslimitsof
eachotherorcontrasted,asIhavebeencontrastingthem)3.Wnaukach
społecznychpodkreślasięrównoważnyinnymformomaktywnejko-
munikacjiudziałmilczeniawtworzeniułańcuchówznaczeń(chainsof
communication)isytuowaniajednostekwspołeczeństwie4.Milczenie
stanowićmożetakżereakcjęzbiorową,społeczną,zwykleocenianą
negatywnie,czegoprzykłademjestopisanewliteraturzeniemieckiej
zjawiskomilczeniakomunikacyjnego(communicativesilence,kommuni-
kativesBeschweigen),oznaczającekoniunkturalnybraksprzeciwuwobec
MarkaRymkiewicza,WiekXIX.RocznikTowarzystwaLiterackiegoim.AdamaMickie-
wicza,rokVIII(L)2015,s.467in.
Ukojeniawciszyposzukiwałteżinnyklasyk-W
.BlakewutworzenNoc”(Night),
opublikowanymw1789r.zbiorzenPieśnioniewinnościidoświadczenia”(Songsof
InnocenceandExperience):
nKrągsłońcanazachodziezgasł,nTesundescendinginthewest,
alewieczornapłoniegwiazda;Teeveningstardoesshine;
ucichłyptakiwswoichgniazdachTebirdsaresilentintheirnest.
inamnie-szukaćłoża-czas.AndImustseekformine.
KsiężyckwiatempłynieTemoon,likeafower
poniebioswyżynie,Inheaven)shighbower,
wrozkosznejbezmocyWithsilentdelight
uśmiechasięnocy...(...)”Sitsandsmilesonthenight...(...)”
W
.Blake,TeCompletePoems,Londyn2004,s.112-wprzekładzieJ.Czechowicza,
J.Czechowicz,Pismazebrane,t.6,Przekłady,Lublin2011;zob.teżD.Pachocki,Tłu-
macz-rywalpoety.OprzekładachJózefaCzechowicza,nRuchLiteracki”2011/6,s.617.
2
W
.Heinemann,DasSchweigenalslinguistischesPhänomen[w:]«...wortlosder
Sprachemächtig»SchweigenundSprecheninderLiteraturundsprachlicherKommuni-
kation,red.H.Eggert,J.Golec,Stuttgart-Weimar1999,s.301.
3P
.Goodman,SpeakingandLanguage...,s.16.
4R.P
.Clair,OrganizingSilence.AWorldofPossibilities,NowyJork1998,s.40-41.
