Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
12
Wprowadzenie
danegopaństwa.Aleponadtonależyliczyćsięztym,żewniektórychpań-
stwachpozaeuropejskichmogąnieistniećtakieorgany,szczególniewpaństwach
niedemokratycznych.
Instytucjeegzekwująceodpowiedzialnośćkonstytucyjnątakżemogąpozostać
zróżnicowane,oilewogólewdanympaństwieistnieją.Badającwprzeszłości
tegotypuinstytucjewpaństwacheuropejskimspodziewamsięwpaństwach
pozaeuropejskich(wktórychtakieinstytucjeistnieją)jednejzpięciumożliwości
egzekwowaniaodpowiedzialnościkonstytucyjnej,gdytakimorganemjestjedna
zizbparlamentu(zregułyizbawyższa)działającawcharakterzesądu,spe-
cjalniewtymcelupowołanysądlubtrybunał,sądlubtrybunałkonstytucyjny,
sądnajwyższyczyreferendum.Możnateżznaleźćodpowiedźnapytanieczy
przedstawicielewszystkichorganówodpowiadająprzedtymiorganamiczymoże
przeddwomaróżnymi,jaktomamiejscewniektórychpaństwacheuropejskich.
Instytucjeombudsmanarównieżsąbardzozróżnicowanewewspółczesnym
świecie.Mogątobyćombudsmanikrajowiocharakterzeuniwersalnym,działa-
jącynacałymterytoriumpaństwaizajmującysięcałokształtemochronypraw
człowieka,ombudsmaniogólnokrajowiocharakterzewyspecjalizowanym,rów-
nieżdziałającynaobszarzepaństwa,alespecjalizującysięwjednejdziedzinie
ochronyprawczłowieka(np.ds.dzieciczyds.wojskowych),ombudsmanilokalni
ocharakterzeuniwersalnym,działającynaobszarze(obszarach)częściteryto-
riumpaństwaorazombudsmanilokalniwjakiejśdziedzinieprawczłowieka
(np.ds.dzieciczyds.służbyzdrowia).
Pozatymmogąfunkcjonowaćwposzczególnychpaństwachinstytucjequasi-
-ombudsmana.Charakteryzująsięonemiędzyinnymitym,żesąpowoływane
zregułyprzezorganywładzywykonawczejlubinneorgany,anieprzezparla-
ment,jaktomamiejscezreguływprzypadkuinstytucjiombudsmana.
Organykontrolipaństwowejtozregułyodrębneinstytucjefunkcjonujące
wsystemiepolitycznympaństwa.Możnasięspodziewać,żemająonestatus
konstytucyjny,jakwwiększościpaństweuropejskich.Aleteżtakieinstytu-
cjemogąniezostaćpowołanewposzczególnychpaństwachpozaeuropejskich
iwtedytrzebazastanowićsię,jakieorganypełniąichfunkcje.
Jeślichodzioinneinstytucjeochronyprawnej,toprzedewszystkimbędę
poszukiwaćinformacjinatematprokuraturyiadwokatury,aleteżnotariatu
iinnychinstytucji,mającychzwiązekzarównozorganamiochronyprawnej,
jakizinstytucjamiochronyprawczłowieka,takichjakkomisjewyborcze,inne
komisjeitp.Odpoczątkubadańliczyłamsięztym,żemogąbyćproblemy
zdostępemdoinformacjiotakichinstytucjach,stądniewewszystkichpań-
stwachonichwspominam.
Zastosowanemetodybadawczebyłyzróżnicowane.Pierwsząznichjestana-
lizaaktówprawnych,którymisąprzedewszystkimkonstytucjepaństw.Niekiedy
