Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Wprowadzenie,czyliopytaniachimetaforachbadawczych
sumenckie.Ichwzajemneprzenikaniesię,czegobezpośredniąprzyczynąjestm.in.
oddzieleniesięwłasnościodzarządzania,powodujetrudnośćwrozdzieleniumeta-
foryteatruodmetaforydramatuprzyrównoczesnejświadomościautoracodoich
odmiennościcelowościowej.Rozgraniczeniemetaforyteatruodmetaforydrama-
tunapłaszczyźniematerialnejiprawno-organizacyjnejjestłatwe.Metaforateatru
odnosisiędoprocesuwłasnościowegotworzeniateatrujakoorganizacji.Metafora
dramatuodnosisięzaśdoprocesuwystawieniaprzedstawienia(sztuki).Metafo-
rateatrudotyczyorganizacyjnego(prawnieabstrakcyjnego)miejscawystawiania
sztuki-dramatu.Metaforadramatuodnosisięzaśdosztukiodgrywanejnascenie
teatru.Napłaszczyźniefunkcjonalnejtakierozgraniczeniestajesięjednakprzed-
sięwzięciemniezmiernietrudnym,wobuprocesachbowiemuczestniczątesame
osoby.Jesttoszczególniewidocznewprzypadkuteatrujednegoaktora,ponieważ
zarównotworzącym(własnościowoiorganizacyjnie)teatr,jakiodgrywającymrolę
wdramacie(wystawianejsztuce)jesttasamaosoba.Oddzieleniewłasnościteatru
odzarządzanianimorazzatrudnienieaktorów,najemnychreżyserów,scenarzystów
iinnychpracownikówobsługiwcalenieułatwiategorozgraniczenia,awręczje
uniemożliwia.Tymsamymjednoznaczneprzypisaniemetaforyteatrudoteoriipraw
własności,ametaforydramatudoteoriiagencjiniejestmożliwe,czegopośred-
nimdowodemjestniejednokrotnetraktowanieteoriiagencjijakoczęściteoriipraw
własności.Częściowowspólneobszarybadawczetychteorii,przyrównoczesnej
odmiennościichcelówpoznawczych,uniemożliwiająjednoznacznewykorzystanie
jedyniemetaforyteatru(założycieliiwłaścicieliteatru)wteoriiprawwłasności,
ametaforydramatu(sztukichoćodgrywanejprzezaktorówtoprzygotowanejprzez
właścicieliorazzarządzającychteatrem)wteoriiagencji.Dlategoteżautorujmuje
temetaforywrozdziałach4i5łączniezeświadomościąichstrukturalnejodmien-
nościcelowościowej.Wrozdziale4autorużywapojęciametaforateatru/dramatu,
natomiastwrozdziale5-metaforadramatu/teatru.Zmienionakolejnośćpodkreśla
odmiennośćinterpretacyjnąicelowościowąichbudowli.Metaforateatru/drama-
tudotyczyprocesuwłasnościowejorganizacjiifunkcjonowaniateatru,naktórego
scenierozgrywasiędramat(sztuka).Metaforadramatu/teatrudotyczyzaśprocesu
zarządzaniateatremjakoorganizacją,atakżeprocesemprzygotowaniaorazwysta-
wieniasztuki(dramatu)nascenieteatru.
Jednocześniewstosunkudoteoriiprawwłasnościiteoriiagencjiautorwskazuje
naodmiennerodzajencegieł”inspoiw”ichnbudowli”,cowynikazodmiennych
celówbadawczychobuteoriiiobszarówporównawczychichmetafor.
Metaforamechanizmu,starającasięopisaćiwyjaśnić,jakdziałabadanyobiekt,
jestchybanajczęstsząmetaforąstosowanąwpublicystycznych,dydaktycznychina-
ukowychrozważaniachekonomicznych.Użycietakichsformułowań,jaknprzed-
siębiorstwojestmechanizmem”,nprzedsiębiorstwodziałajakmechanizm”czyteż
nkosztytransakcyjnekosztamitarciawewnątrzmechanizmu”,jestprzykładem
prostychmetaforontologicznych.Autorprzypisujejednakmetaforzegłębszezna-
23